برای ۴ سال!

ستاره شرق، موسی الرضا وثوق: پیش از برگزاری انتخابات، کم‌تر کسی فکر می‌کرد دست‌کم یکی از نمایندگان فعلی حوزه انتخابیه سبزوار در مجلس، نقشی در چهار سال آینده حوزه انتخابیه نداشته باشند؛ حالا اما هردوی آن‌ها رد صلاحیت شده و دو چهره کاملاً متفاوت از نمایندگان ادوار گذشته، از سبزوار به بهارستان راه‌یافته‌اند. این گزارش، مرور اتفاقاتی است که به این شکل پایان یافت.

گمانه‌زنی‌‌ها

در اولین مرحله رسمی انتخابات، ۸۵ نفر از حوزه انتخابیه سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب و داورزن اقدام به ثبت‌نام به‌عنوان داوطلب کاندیداتوری در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی کردند؛ در میان این تعداد، چهره‌های سرشناسی نیز دیده می‌شدند؛
ازجمله رمضانعلی سبحانی‌فر و حسین مقصودی نمایندگان فعلی سبزوار در مجلس. هم‌چنین بهروز محبی، فعال سیاسی نزدیک به جریان اصول‌گرایی که پیش از آغاز ثبت‌نام‌ها، در گزارش‌های غیررسمی شنیده شده بود اصول‌گرایان قصد دارند بر سر او اجماع کنند؛ ادعایی که با تکذیب وی مواجه شد. پس از پایان ثبت‌نام‌ها، نام علی‌اصغر عنابستانی، علی بروغنی و علی دلقندی نیز به گزینه‌های اجماع این جریان سیاسی در حوزه انتخابیه افزوده شد.
در میان اصلاح‌طلبان اما گزینه‌هایی که انتظار می‌رفت دوتن از آن‌ها به نمایندگی از این جریان در انتخابات حاضر شوند، عبارت بودند از براتعلی منصوریان، علی جزندری، مهدی مقصودی و رمضانعلی سبحانی‌فر؛ اگرچه سبحانی‌فر در اولین مراحل توسط بسیاری از اصلاح‌طلبان سبزوار کنار گذاشته شد! چهره‌هایی مانند مرتضی خیرآبادی و جواد علیکردی نیز احتمالاً خودشان هم می‌دانستند که شانسی برای عبور از فیلترهای احراز صلاحیت ندارند.

اجماع

اولین تشکلی که به‌صورت جدی فعالیت خود را برای اجماع آغاز کرد «یاران انقلاب» بود؛ تلقی بسیاری این بود که گزینه‌های نهایی این مجمع، نامزدهایی خواهند بود که همه اصول‌گرایان بر سر آن‌ها اجماع می‌کنند؛ اما ماجرا طور دیگری پیش رفت. یاران انقلاب مقرر کرده بود افرادی که می‌خواهند در گردونه اجماع باشند باید تعهد دهند درصورتی‌که جزء دو گزینه نهایی نبودند از ادامه حضور در انتخابات انصراف دهند.
در همین حال، انجمن اسلامی معلمان سبزوار که تشکیلاتی اصلاح‌طلب است طی اولین مرحله، فهرست داوطلبانی که قرار بود میان آن‌ها به اجماع برسد را منتشر کرد؛ مرتضی خیرآبادی، براتعلی منصوریان، علی جزندری، مهدی مقصودی و سعید عنبرستانی؛ داوطلبی که حضور او در این لیست، تعجب بسیاری را برانگیخت و هنوز هم کسی نمی‌داند چگونه سعید عنبرستانی را می‌توان اصلاح‌طلب به شمار آورد؟ این لیست بعد از احراز صلاحیت هیئت‌های اجرایی منتشر شد که طی آن، صلاحیت جواد علیکردی مورد تأیید قرار نگرفت.

غیبت اصلاح‌طلبان، رقابت اصول‌گرایان

آخرین مرحله احراز صلاحیت‌ها که توسط شورای نگهبان انجام گرفت، هم‌زمان شد با اعلام گزینه‌های نهایی مجمع یاران انقلاب؛ درحالی‌که هر پنج منتخب انجمن اسلامی معلمان سبزوار رد صلاحیت شده بودند، اصول‌گرایان اما بر سر اجماع چندان با یکدیگر موافق و همراه نبودند؛ علی‌اصغر عنابستانی و بهروز محبی، به‌عنوان نامزدهای موردحمایت مجمع یاران انقلاب معرفی شدند؛ در این میان اما علی بروغنی که پیش‌تر جزء نامزدهای متعهد به این مجمع بود، مستقلاً به فعالیت‌های انتخاباتی خود ادامه داد که این موضوع، انتقاد حامیان عنابستانی و محبی را برانگیخت. بروغنی در توضیح آنچه مخالفانش «عهدشکنی» عنوان کرده بودند گفت که قرار بوده یاران انقلاب هم نظر مجمع را موردتوجه قرار دهد و هم نظرسنجی از دستگاه‌های علمی را و نهایتاً گزینه‌های خود را معرفی کند؛ اما بدون نظرسنجی، دو گزینه معرفی شده‌اند.
درحالی‌که اصلاح‌طلبان فرصتی برای حضور در انتخابات نیافته بودند و از طرفی وحدتی میان اصول‌گرایان نیز وجود نداشت، نزدیکان به دو نماینده سبزوار در مجلس امید داشتند تا پیش از انتخابات، نظر شورای نگهبان را مبنی بر رد صلاحیت این دو نماینده مجلس تغییر دهند.

آخرین مرحله احراز صلاحیت

نمایندگان سبزوار در دومین مرحله و پس از رسیدگی به شکایات داوطلبان رد صلاحیت ‌شده نیز موفق به اخذ تأیید صلاحیت نشدند؛ شورای نگهبان در آخرین مرحله ۴۰ داوطلب کاندیداتوری را تأیید صلاحیت کرد درحالی‌که این لیست فرق چندانی با لیست اولیه تأیید صلاحیت‌ها نداشت جز تأیید نامزدی که در واپسین روزهای تبلیغات انتخاباتی انصراف داد. از میان ۸۵ داوطلب ثبت‌نام کننده بسیاری انصراف داده بودند و حالا در میان ۴۰ نفری که تا این مرحله از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده بودند، چهره‌های شاخص، همگی نزدیک به اصول‌گرایان به شمار می‌آمدند.

جنجال‌های ایام تبلیغات

تبلیغات انتخاباتی پس از اعلام آخرین لیست تأیید صلاحیت شدگان شورای نگهبان آغاز شد؛ تبلیغاتی که به‌محض شروع، انتقاد گسترده شهروندان و رسانه‌ها را از نصب اقلام تبلیغاتی در فضاهای غیرمجاز شهری به دنبال داشت؛ درحالی‌که شهرداری سبزوار ۱۹ فضا را برای این منظور تعبیه کرده بود.
حاشیه ایام تبلیغات فقط این نبود؛ موضوعات بسیاری مطرح شد ازجمله شیوه تبلیغات نامزدی که گفته بود شهرستان‌های جوین و جغتای برای تحقق ظرفیت‌هایشان «باید از سبزوار جدا شوند و به حوزه بجنورد بپیوندند»! هم‌چنین حضور جدی اعضای شورای اسلامی شهر سبزوار در این انتخابات، از دیگر حواشی ایام تبلیغات بود؛ درحالی‌که بسیاری از اعضا با حضور در ستادهای انتخاباتی حمایت خود را از نامزدها اعلام کردند، گزارش‌های غیررسمی حاکی از حضور دو عضو این شورا در کادر مدیریتی یکی از ستادهای انتخاباتی است که با نزدیک شدن به برگزاری انتخابات، یکی از آن دو، حمایت خود را به نفع نامزدهای دیگری اعلام کرد!
در ایام تبلیغات همچنین رقابت و اختلاف میان نامزدهای یاران انقلاب و علی بروغنی به شدیدترین حد خود رسید.
جنجال پایانی، سخنرانی تند علی‌اصغر عنابستانی در آخرین شب تبلیغات بود که در آن، به فرماندار ویژه شهرستان سبزوار نیز انتقاد کرده بود!

آخرین تلاش‌ها

آنچه سرنوشت‌ساز و اثرگذار بود، حمایت دو نماینده رد صلاحیت ‌شده و ناامید از اخذ مجدد تأیید صلاحیت در واپسین روزهای انتخابات مجلس یازدهم بود از دو نامزد؛ علی بروغنی و مجید اکبرنیا. همچنین پیش‌ازاین اعلام حمایت، لیست اعتدال خراسان رضوی، علی بروغنی را به‌عنوان نامزد موردحمایت خود معرفی کرد درحالی‌که در رابطه با نفر دوم، تصمیمی حاصل نشد. علی بروغنی که سالیان دراز اسم‌ورسمی در میان اصول‌گرایان سبزوار داشت، حالا در نبود کاندیدای اصلاح‌طلب یا اعتدال‌گرا و در راستای تلاش اعتدال‌گرایان برای نفوذ در مجلس یازدهم و تصمیماتی که برای حوزه انتخابیه اخذ می‌شوند، در لیست اعتدال قرار گرفته بود؛ موضوعی که برخی حامیان بروغنی، آن را عامل رأی نیاوردن این نامزد می‌دانند.

نتیجه

از همان ابتدا در روند شمارش آرا، علی‌اصغر عنابستانی پیش بود؛ ظهر روز شنبه و پس از پایان شمارش آرا، بیش‌ترین آرا متعلق به عنابستانی بود: ۸۰ هزار و ۲۸ رأی و منتخب دوم، بهروز محبی بود با ۶۷ هزار و ۵۸۲ رأی. پس از آن‌ها علی بروغنی با ۳۸ هزار و ۹۸۱ رأی نفر سوم و مجید اکبرنیا با ۳۸ هزار و ۷۹۸ رأی نفر چهارم این انتخاب شدند.
دو نماینده منتخب سبزوار، از چهره‌های اصول‌گرا هستند؛ مجلسی که اکثریت بزرگ کرسی‌های آن را اصول‌گرایان فتح کرده‌اند و استقرار مدیران غیراصول‌گرا در نهادهای دولتی، این ایده را تقویت می‌کند که مردم غرب خراسان رضوی باید منتظر تغییرات مدیریتی و یا اختلافات جدی میان فرمانداری‌های منطقه و نمایندگان حوزه انتخابیه باشند. آنچه روشن است این است که پرونده انتخابات ۹۸ اگرچه بسته شد اما سرنوشت حداقل ۴ سال آینده حوزه انتخابیه و مردم این منطقه را تغییر خواهد داد.

منتشر شده در شماره ۱۶۳ ماهنامه ستاره شرق