طرح فولاد سبزوار، گرفتار در چرخه کاغذبازی‌های غیرضرور

تیرماه سال ۱۴۰۰ جواز تاسیس کارخانه فولاد با هدف تولید سالانه ۸۰۰ هزار تُن آهن اسفنجی توسط شرکت توسعه صنعت فولاد بیهق دریافت شد که بنا بر پیش‌بینی‌ها این کارخانه در صورت ایجاد، ۱۲۰ فرصت شغلی مستقیم و ۸۸۰ فرصت شغلی غیر مستقیم ایجاد می‌کند.

ایجاد کارخانه مذکور با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال، زمینی به مساحت ۲۰۰ هزار متر مربع برای ایجاد کارخانه نیاز دارد تا در مدت سه سال اجرا شده و به بهره‌برداری برسد. نیاز سوختی سالانه این مجموعه نیز ۹۲ هزار مگاوات برق و ۲۴۰ میلیون مترمکعب گاز برآورد شده است.

اکنون با گذشت بیش از یک سال از صدور آن مجوز، این طرح هنوز به مرحله اجرایی نرسیده است. امری که به نظر می‌رسد از وجود مشکلات بروکراسی و همچنین نگاه منفی به کارخانه‌های فولاد، به دلیل مسائل و پیامدهای زیست محیطی و به ویژه نیاز آن به آب زیاد، ناشی شده باشد.

تحویل زمین منوط به دریافت استعلام از ۱۳ دستگاه است

مدیرعامل شرکت توسعه صنعت فولاد بیهق در این باره گفت: با توجه به اینکه در شهرک‌ها و نواحی صنعتی سبزوار امکان واگذاری زمین مورد نیاز وجود نداشت، با مطالعاتی که انجام شد، درخواست واگذاری زمین در مجاورت روستای “خیرآباد” در شمال شرق این شهرستان را ارائه کردیم.

علی آذرآیین افزود: اکنون همچنان درگیر ماجرا و در انتظار تحویل زمین هستیم که این امر روند بروکراسی سنگینی دارد.

وی ادامه داد: برای تحویل زمین باید استعلامات لازم از ۱۳ نهاد و دستگاه صورت گیرد که هم اکنون منتظر دریافت نتایج استعلام‌ها هستیم.

دریافت استعلام بر عهده سرمایه‌گذار است

دفترهای سرمایه‌گذاری با ماهیت تسریع در روند امور اداری و دیوانسالاری تا مرحله اجرای طرح‌های اقتصادی شکل گرفته است. اما این دفتر اکنون ماهیت خود را در این رابطه از دست داده است و تنها برای رفع موانع فعالیت می‌کند.

مسئول دفتر سرمایه‌گذاری شهرستان سبزوار در این خصوص گفت: انجام امور اداری و بروکراسی برای دریافت مجوزها و استعلامات لازم، بر عهده سرمایه‌گذاران است و این دفتر در قبال این موضوع وظیفه‌ای ندارد.

فرشید موسوی افزود: این دفتر نیرویی برای انجام امور اداری سرمایه‌گذاران در اختیار ندارد و از سوی دیگر صاحبان سرمایه خود تجربه و مهارت لازم برای اخذ استعلامات مختلف را دارند.

وی ادامه داد: اگر سرمایه‌گذاران در طی روند اداری یا اجرایی خود به مشکلی برخورد کنند، این دفتر با ارائه مشاوره به سرمایه‌گذاران، راهنمایی‌های لازم را برای رفع مشکل به آنان می‌دهد.

موسوی خاطرنشان کرد: در صورت رفع نشدن مشکل دفتر سرمایه‌گذاری، با دعوت از سرمایه‌گذاران و مسئولان ادارات مربوط برای رفع مشکل رایزنی می‌شود.

آلودگی‌های کارخانه فولاد باید استاندارد باشد

نبود نگاه مثبت به صنعت فولاد در شهرستان سبزوار، به ویژه از سوی کشاورزان و دغدغه‎‌مندان محیط زیست، که آب بری بالا را یکی از پیامدهای آن می‌دانند، به معضلی در مسیر ایجاد این کارخانه تبدیل شده است.

در ابتدای اعلام اخذ مجوز کارخانه فولاد بیهق، با توجه به اینکه‌ صنعت فولاد نیاز به منابع غنی آبی دارد، موجی منفی درباره نحوه تامین آب نزد افکار عمومی منطقه شکل گرفت.

در همین راستا ۲۷ تیرماه سال گذشته درخواستی با هدف جلوگیری از احداث کارخانه جدید فولاد در سبزوار ایجاد شد تا از افکار عمومی برای مخالفت با این طرح و جلوگیری از ایجاد این کارخانه استفاده شود. در کارزار مزبور، خشکی و کم‌آبی سبزوار به عنوان مهم‌ترین دلیل مخالفت با اجرای این طرح بیان شده بود. این دغدغه مردم سبزوار قابل فهم و البته بجا است، اما گویا مسئولان امر نیز برای آن چاره‌ای مناسب اندیشیده‌اند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست سبزوار در این خصوص گفت: تمام کارخانه‌ها و از جمله کارخانه فولاد سبزوار باید استانداردهای لازم را در بحث آلودگی‌ها رعایت کنند.

حمیدرضا صادقی افزود: از آنجا که فعالان حوزه صنایع بزرگ با استانداردهای زیست محیطی به صورت کامل آشنایی دارند و نگرانی چندانی بابت آلایندگی این صنایع وجود ندارد.

وی ادامه داد: هر کارخانه باید فیلترهای کنترل کننده آلودگی را در خروجی خود داشته باشد تا آلودگی‌ها از میزان استاندارد بیشتر نشود.

رئیس حفاظت محیط زیست سبزوار تصریح کرد: همچنین کارخانه فولاد باید سامانه برخطی را برای اندازه‌گیری داده‌ها بر روی خروجی خود قرار دهد تا گزارش‌ وضعیت آن به صورت لحظه‌ای در دسترس باشد.

کارخانه فولاد بیهق ۹۶۰ هزار متر مکعب آب نیاز دارد

مدیرعامل فولاد بیهق تصریح کرد: کارخانه فولاد بیهق ۹۶۰ هزار متر مکعب آب نیاز دارد که برای تامین آن از منابع آب‌های زیرزمینی و یا غیر آن استفاده نخواهد شد.

آذرآیین افزود: برای تامین آب مورد نیاز این کارخانه در نظر است تا از خروجی فاضلاب سبزوار استفاده شود که ما به عنوان تنها متقاضی بومی، درخواست خود در این خصوص را به اداره آب و فاضلاب شهرستان ارائه کرده‌ و منتظر پاسخ هستیم.

وی با اشاره به خرید سالانه ۱۰ هزار میلیارد ریال فاضلاب سبزوار در قالب این طرح، خاطرنشان کرد: انتظار داریم حداکثر تا ۲ ماه دیگر این قرارداد را با آبفای سبزوار به امضا برسانیم.

حجم فاضلاب سالانه سبزوار ۱۰ میلیون متر مکعب است

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سبزوار تصریح کرد: هم اکنون سالانه بیش از ۱۰ میلیون متر مکعب و روزانه حدود ۲۷ هزار متر مکعب فاضلاب به تنها تصفیه‌خانه این شهر، واقع در پایین دست شهر، روانه می‌شود.

حسین ریاضی افزود: پیش‌بینی‌ها و برآوردهای اولیه نشان از آن دارد که اجرای مدول دوم تصفیه‌خانه نیازمند سرمایه‌گذاری ۶ هزار میلیارد ریالی است.

وی ادامه داد: البته میزان سرمایه‌گذاری به زمان انعقاد قرارداد نیز بستگی دارد و در سال آینده ممکن است این رقم افزایش داشته باشد.

ریاضی خاطرنشان کرد: هم اکنون ۲ شرکت فولاد بیهق سبزوار و شرکت فراسان با شرکت در فراخوان برای اجرای طرح مدول دوم تصفیه‌خانه اعلام آمادگی کرده‌اند که فرآیند آن در حال انجام است.

کارخانه‌های فولاد جدید آب زیادی مصرف نمی‌کنند

نماینده شهرستان‌های سبزوار، جوین، جغتای، داورزن، خوشاب و ششتمد در مجلس شورای اسلامی گفت: در گذشته کارخانه‌های فولاد آب زیادی مصرف می‌کردند که این امر با وضعیت سبزوار و جوین سازگار نبود.

علی اصغر عنابستانی افزود: اما در مدل‌های جدید فولادسازی حدود ۸۰ درصد از آب مصرفی دوباره به چرخه باز می‌گردد و دیگر در طبیعت رها نمی‌شود.

وی ادامه داد: واحدی که ایجاد می‌شود کارخانه فولاد نیست بلکه فقط کارخانه احیا است که گندله را تبدیل به آهن اسفنجی می‌کند.

این نماینده مجلس تصریح کرد: کارخانه فولاد یعنی فولادسازی که نیازمند کارخانه ذوب است و اگر ایجاد شود برای بیش از هزار نفر اشتغال ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: البته تلاش خواهیم کرد تا با تکمیل زنجیره تولید فولاد، خطه سبزوار از صنعت فولاد نیز بهره کامل ببرد.

عنابستانی تاکید کرد: با اجرای طرح‌های کنونی در منطقه، چه کارخانه پارس فولاد و چه کارخانه فولاد بیهق، تنها آهن اسفنجی تولید می‌شود که هم اشتغالزایی زیادی ندارد و هم آلودگی دارد.

وی افزود: با اضافه شدن کارخانه ذوب و فولادسازی و همچنین نورد، که شمش فولاد را به میلگرد، ورق و غیر آن تبدیل می‌کند، حداقل شغل مناسبی ایجاد می‌کند که وجود کارخانه‌های کنونی را به صرفه‌تر و آلودگی زیست محیطی را توجیه می‌کند.

تصفیه خروجی فاضلاب ۱۰ میلیون مترمکعبی سبزوار می‌تواند به بخش عمده‌ای از مصارف صنعتی منطقه پاسخ داده و نیاز به آب‌های زیرزمینی و سطحی منطقه را به حداقل برساند، از این رو دیگر جایی برای نگرانی زیست محیطی در سبزوار وجود نخواهد داشت. از سویی با توجه به نظارت برخط و لحظه‌ای که بر وضعیت آلایندگی کارخانه‌ها می‌شود و نیز الزام کارخانه‌های فولاد به رعایت استانداردها، مشکل خاصی در این خصوص بروز نخواهد کرد.

با توجه به ظرفیت ۱۵ هزار متر مکعبی تصفیه‌خانه فاضلاب سبزوار، به نظر می‌رسد اجرای این قرارداد ۲ مشکل را برطرف می‌کند. از سویی نیاز کارخانه فولاد این شهر را تامین می‌کند و از سوی دیگر با افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه سبزوار، پساب این مجموعه نیز با کیفیت مناسبتری تصفیه می‌شود که با محیط زیست سازگاری افزون‌تری خواهد داشت.

امید است مسئولان سبزوار با احیای دفتر سرمایه‌گذاری شهرستان سبزوار، در کنار افزایش سایر جاذبه‌های سرمایه‌گذاری، امکان تسریع انجام امور اداری در اخذ مجوزها و استعلام‌ها را فراهم سازند تا سرمایه‌گذاران رغبت بیشتری به سرمایه‌گذاری در این شهرستان پیدا کنند.