غفلت کرده‌ایم؛ اصلی که به حاشیه رانده شد

سبزوند

هیچ گاه قصد ورود به مسائل حاشیه ای، یا پاسخ به اخبار زرد که بر طبل تفرقه بکوبد و باعث تشویش اذهان شهروندان گردد، را نداشته و ندارم. با اینحال گاهی در پیامد برخی اتفاقات ( مانند جلسه علنی شورا در تاریخ ۱۹ اسفند)، سوالات متعددی از سوی شهروندان و خبرنگاران پرسیده می شود، که نیاز به پاسخ دارد. اینکه چرا این اتفاق رخ داده است؟ نیازمند ورودی آسیب شناسانه به قضیه است. هر چند پیش از این متعدد در صحن شورا و نیز مکاتبات صورت گرفته با روسای شورا، دغدغه هایی را جهت پرهیز از این اتفاقات بیان داشته ام.

درباره اتفاق امروز باید گفت، گاهی حاشیه همان اصل است. اصولی که در زمان مناسب و به هنگام، مورد  توجه قرار نگرفته و  به حاشیه رانده شده اند، و در زمان نامناسب به بدترین شکل خود را  بروز می دهند. آنچه در جلسه علنی امروز شورای شهر سبزوار اتفاق افتاد همان اصل به حاشیه رانده شده است.

اصل این است که شورا نیاز به گفتگو در زمان مناسب و به موقع دارد، اصل این است که شورا نیاز به چشم انداز دارد، اصل این است که شورا نیازمند تدوین سیاست هایی جهت دستیابی به چشم انداز مذکور است.

این اتفاق غیرطبیعی و دور از انتظار نبود چرا که شورا در گفتگوی به موقع، ترسیم چشم انداز و تدوین سیاستهای کلی خود هیچ اقدامی نکرده است. و این خود به دلایل متعددی مرتبط است از جمله اینکه بشدت اسیر تعارفات هستیم، روزمرگی ها در اولویت هستند و تلاش ها جهت بهبود وضع موجود بسیار اندک است.

شورا برحسب ذات و ماهیت خود دارای آرا، دیدگاههاو اظهارنظرهای هم سو، متضاد و متقابل است. از این رو ادعای اینکه هیچ گونه اختلاف نظری در شورا وجود ندارد صرفا و مطلقا یک تعارف است. ما اختلاف نظر داریم، اختلاف نظرهایی که گاه نمکین است و خستگی را از بین می برد مانند ترتیب نشستن اعضاء روی صندلی ها و توزیع امکانات اتاق ها، تا اختلاف نظرهای عمیق و چالشی که برخاسته از دیدگاه ها، دغدغه ها و تاثیرات بیرونی است و قطعا در جلسات شورا این اختلاف نظرها خود را نشان می دهد و امری کاملا طبیعی است و حق شهروندان است که با آرا نمایندگان خود آشنا شوند و بدانند و ببینند که نمایندگان آنها چه نظراتی دارند، چگونه از نظرات خود دفاع می کنند و بین حرف و عمل آنها چه اندازه هم گرایی یا واگرایی وجود دارد.

با اینحال آنچه بعنوان حق شهروندی کمتر به آن پرداخته می شود این است که، وقتی شهروندان خوش و بش های غیر علنی را نمی بینند، حقشان نیست با ارائه تنشها، دعواها، گستاخی ها، بی حرمتی ها و توهین های جلسات علنی بعنوان دفاع از حق شهروندی بر سرشان منت بگذاریم.

در طول یک سال و نیم گذشته در صحن شورا اظهارنظرهایی صورت گرفته است که گاهی خود مصداق عدم رعایت حقوق شهروندی است که در ادامه به مواردی که متعاقب طرح آن در صحن شورا،  از سوی شهروندان سوالاتی مطرح گردیده است، بسنده می شود:

• حق شهروندی این نیست که وقتی در دیدارهای سری و غیرعلنی در خوشی و شادمانی شام و نهار صرف می شود، در جلسات علنی دائم شهروندان را مخاطب قرار دهیم که حقتان ضایع می شود. دقیقا چه حقی ضایع می گردد؟ موارد تضیع حقوق شهروندی باید مستدل و مصداقی بیان شود و بعد آن همت کنیم هر جایی بی قانونی وجود دارد، پیگیر باشیم حق مردم را برگردانیم و در جلسات علنی بعدی اعلام کنیم:” شهروندان عزیز تلاش کردیم و موارد بی قانونی را رفع کردیم”. آنچه ما بعضا طی این مدت انجام داده ایم جز القای بی اعتمادی و بدبینی برای شهروندان نتیجه ای در برنداشته است.
• حق شهروندی این نیست که دایم آنها را خطاب قرار دهیم که پسماند غیرقانونی و غیرشرعی است. به عمل کار برآید به سخنرانی نیست.

بیش از یک سال و نیم از عمر شورای پنجم می گذرد وای بر ما نمایندگان مردم که اگر می دانیم پسماند غیرقانونی و غیرشرعی است تاکنون برای احقاق حق شهروندان اقدامی نکرده ایم.. همت کنیم اگر پسماند غیرقانونی است آنرا حذف کنیم و اگر نیست به احترام حق شهروندی دیگر سخن از حذف پسماند نزنیم و با اظهارات خود اذهان مردم را مشوش نکنیم. از پسماند سلاح انتخاباتی نسازیم، نیاز مردم بیان واقعیت است نه تحریف آن.

مصادیقی از این قبیل کم نیست. بیایم ابتدا حق شهروندی را تعریف کنیم پس از آن برای احقاق آن قدم های راستین برداریم.

• حق شهروندی این است که بداند شورای شهر چه چشم اندازی برای شهر دارد؟ به صراحت می گویم شورای پنجم هیچ چشم اندازی ترسیم نکرده است و اگر وضع بدین منوال باشد هیچ چشم اندازی ترسیم نخواهد شد. زیرا تکلیف مان با خودمان روشن نیست. ترسیم چشم انداز نیازمند وقت، برنامه و گفتگو است، سه عنصر کم یاب برای شوراییان.
• حق شهروندی این است که بداند شورای پنجم اگر چشم اندازی تعریف کرده است، از طریق چه سیاست هایی می خواهد به آن دست یابد، یا اصلا شورای پنجم در راستای کدام سیاستهای کلان بودجه شهرداری را بررسی می کند؟ دریغ از یک مورد که حداقل دل خوش باشیم و بتوانیم خودمان را توجیه کنیم. شاید برخی همکاران مدعی باشند که طرح دارند و برنامه دارند، این داشتن ها چه فایده ای دارد، این تفکر و تراوشات ذهنی جداگانه چه حاصلی برای شهر دارد؟ وقتی دیدگاههای شورایی بعنوان یک خروجی تحت عنوان سیاستهای کلی شورای پنجم تدوین نگردد. آیا از نظر شورای پنجم احداث تقاطع غیرهمسطح در زمره سیاستهای کلی بهبود دسترسی ها مدنظر است و در اولویت قرار دارد یا اینکه امتداد کمربندی شمال ؟ بین احداث فضای سبز و  احداث پارک محله  کدام یک اولویت شورای پنجم است؟ تدوین سیاستهای کلی نیاز به گفتگو، وقت و برنامه دارد، عناصر ارزشمند و کمیاب.
• حق شهروندی است که بداند جلسات کمیسیون ها جدی گرفته نمی شود، زیرا اگر جلسات کمیسیون ها جدی تر گرفته می شد  شناسایی و حل مسائل به نتایح بهتری می رسید. جلسات کمیسیون محل بحث، جدل، تبادل نظر، مشورت و …، است و از خلال این گفتگوها می توان به راه حل های سازنده جهت حل مسائل رسید.
• حق شهروندی است که بداند گاهی ایجاد و برقراری نظم در امور شورایی از سوی برخی اعضا به منزله محدودیت تلقی می شود، تا آنجاییکه حتی هنوز برخی کمیسیون ها برنامه ثابت و منظم ندارد. یا حتی کمیسیون ها شرح وظایف خود را نمی دانند و برخی لوایح هفته ها بین کمیسیون ها سرگردان است و هر کمیسیون در تلاش برای اثبات نام خود بر لایحه است حال آنکه برگزاری کمیسیون تلفیق ساده ترین و کاربردی ترین راه حل است اما افسوس که تمایلی  به برگزاری جلسات این گونه وجود ندارد. گاهی حتی ساده ترین قوانین همانند عدم خروج اسناد و مدارک شورا به خارج از شورا کاملا نادیده گرفته می شود.
• حق شهروندی است که بداند تا زمانی که شورا در کش و قوس های درونی خود گرفتار باشد، نظارت بر عملکرد شهرداری به پایین ترین سطوح نظارتی کاهش می یابد چرا که تقویت ابزارهای نظارتی شورا نیازمند حل مشکلات درون شورایی است.

اعتراف سختی است اما در شورای پنجم تاکنون حتی یک جلسه مشورتی، هم اندیشی، تبادل نظر و …، که در آن تمام اعضاء مسائل شهری را حداقل برشمرده و اولویت بندی کنند، برگزار نشده است. اما اظهار نظرهای پراکنده و متعدد که حاصل تراوشات فکری انفرادی است به وفور به چشم می خورد، حال آنکه شورا یعنی تصمیم سازی و تصمیم گیری جمعی. شاید در مورد پیاده راه بیهق شنیده باشید، یا ایجاد تقاطع غیر همسطح اما باور کنید هنوز هیچ تصمیم شورایی در این زمنیه اتخاذ نشده حتی اصلا در موردش صحبتی شورایی نیز نشده است.

زمان به سرعت در حال سپری شدن است، یک سال پیش رو،  متاثر از انتخابات مجلس شورای اسلامی است و یک سال بعد آن متاثر از انتخابات شورای اسلامی شهر، یعنی به مراتب وضعیت از آنچه هست بغرنج تر خواهد شد، اما این تصمیم ماست که اهمیت دارد اینکه بخواهیم غرق در انتخابات ها حقوق شهروندان را تضیع کنیم یا در تلاش برای توسعه شهر یک صدا و هماهنگ حرکت کنیم.

زهرا بخشی
۲۰ برج اسفند – ۱۳۹۷