آیا علوم پزشکی سبزوار در مورد عوارض واکسن دروغ می‌گوید؟

سبزواریان، موسی‌الرضا وثوق:

به دنبال فوت دو تن از نیروهای کادر بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، به وفور دیده می‌شود که بسیاری از شهروندان، این موارد را به تزریق واکسن کرونا ارتباط می‌دهند.

در فضای مجازی، اعتقاد کاربرانی که می‌گویند «قطعاً» یا دست‌کم به احتمال زیاد، علت مرگ دو نیروی دانشگاه علوم‌پزشکی سبزوار تزریق واکسن بوده، این است که مسئولان این دانشگاه دروغ می‌گویند.

با این وجود، تا این لحظه، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار اگرچه «مرگ بر اثر تزریق واکسن» در میان نیروهایش را رد کرده، اما دلیل فوت دومین نیرویش (محمد کریمی) را «نامشخص» دانسته و رئیس دانشگاه گفته پس از تشخیص آن در پزشکی قانونی، موضوع اطلاع‌رسانی خواهد شد.

دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در مورد بهیاری که پیش‌تر درگذشت و شایعه ارتباط این مرگ با واکسن در مورد او هم در محافل غیررسمی مطرح شد، به تأکید ارتباط این دو به یکدیگر را رد کرد و گفت که علت را پس از تشخیص پزشکی قانونی اعلام خواهد کرد؛ پس از اعلام تشخیص پزشکی قانونی، دانشگاه نیز در این مورد اطلاع‌رسانی کرد و گفت نظر پزشکی قانونی، «پارگی آئورت» بوده.

در مجموع، تا کنون هیچ داده‌ای مبنی بر ارتباط درگذشت دو نیروی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار به تزریق واکسن در دست نیست. با این وجود، عده‌ای در سطح جامعه و فضای مجازی اصرار دارند که موضوع، مربوط به واکسن‌هاست.

اگرچه ممکن است تزریق واکسن هم یکی از دلایلی باشد که منجر به فوت محمد کریمی شده، بحث این‌جاست که چرا بدون آن‌که هیچ داده‌ای برای اثبات این گزاره در دست باشد، بخش عظیمی از افکار عمومی، بر صحت این گزاره اصرار می‌ورزند؟

پاسخ، به نظر دشوار نمی‌رسد؛ جامعه، نسبت به اظهارنظرهای رسمی، بی‌اعتماد یا کم‌اعتماد شده‌است. این موضوع، باعث تقویت شایعات و فیک‌نیوز در سطح جامعه شده‌است.

نمونه بارز این مسأله، این‌که عده‌ای استدلال می‌کنند شماری از نزدیکان‌شان که از نیروهای کادر بهداشت و درمان‌اند، ارتباط مرگ آن دو نیرو و تزریق واکسن را تأیید کرده‌اند. در حالی‌که شهادت آن‌ها، اساساً یک اظهارنظر قابل اطمینان نیست و هرگز داده‌ای برای اثبات این ادعا به شمار نمی‌رود. بررسی دقیق مسأله، جای دیگر و به دست افرادی دیگر انجام می‌شود؛ می‌توان گفت ادعاهایی که به نام برخی نیروهای دانشگاه مطرح می‌شود، گمانه‌زنی است.

نکته دیگر آن‌که بدبینی ایجادشده نسبت به برخی از واکسن‌های کرونا، از ماه‌ها پیش آغاز شد و دعوا آن‌قدر بالا گرفت که وزیر بهداشت درخواست کرد واکسن را سیاسی نکنید. با این وجود، به نظر نمی‌رسد درخواست وزیر محقق شده باشد.

گروهی که در سطح جامعه، بدبینانه به واکسن‌ اسپونتیک روسیه – واکسنی که فاز اول واکسیناسیون در سبزوار با آن شروع شد – نگاه می‌کنند، منتظرند تا از نهادها و مسئولانی که این واکسن را وارد کرده‌اند به اصطلاح «سوتی بگیرند».

این در حالی است که اساساً «عوارض جانبی» پدیده‌ای پذیرفته‌شده در مباحث علمی و درمانی است. کما این که تا کنون، عوارض جانبی واکسن‌های گوناگون در جهان، در سطح بین‌المللی خبرساز شده.

وزارت بهداشت صراحتاً می‌گوید واکسن‌ها عارضه دارند، حتی واکسن ایرانی. با این وجود تأکید می‌کند که تا کنون، عارضه‌ای جدی در اثر تزریق واکسن کرونا در ایران ثبت نشده‌است؛ موضوعی که بازیچه دعواهای سیاسی کف جامعه، و کاهش اعتماد به برخی مسئولان و شماری از نهادها شده‌است.