آیین نخل؛ رسم قدیمی عزاداری مردم ششتمد سبزوار

مراسم عزاداری در روستاهای سبزوار همزمان با آغاز محرم و صفر متنوع بوده، از نظر کمیت و کیفیت ویژگی‌های قابل توجهی دارد، اما در ششتمد یکی از شهرهای سبزوار دو آیین علم و نخل بیش از سایر رسوم عزاداری این منطقه شهرت یافته است.

ویژه نامه محشر- ششتمد سبزوار(خبرگزاری فارس خراسان رضوی): عطیه محمدزاده کارشناس میراث فرهنگی در قالب یادداشتی به معرفی یکی از آیین‌های عزاداری مردم ششتمد سبزوار در محرم پرداخته است که ادامه می‌خوانید:

مراسم عزاداری در روستاهای سبزوار همزمان با آغاز محرم و صفر متنوع بوده، از نظر کمیت و کیفیت ویژگی‌های قابل توجهی دارد، اما در ششتمد یکی از شهرهای سبزوار آیین نخل بیش از سایر رسوم عزاداری این منطقه شهرت یافته است.

آراستن و آرایش نخل‌ها یکی از ویژگی‌های مهم این مراسم است و این موضوع نشان می‌دهد که آیین‌های منطقه به ویژه آن‌هایی که نزد مردم ششتمد سبزوار ارزش بسیاری در ابعاد معنوی و اجتماعی دارند، از بُعد هنری و زیبایی شناختی، ارزشمند هستند.

آیین نخل؛ قدیمی‌ترین و معروف‌ترین رسم عزاداری مردم ششتمد سبزوار در محرم

به نظر می‌رسد در تزیین و اصول زیبایی شناختی منطقه، عناصری وجود دارد که ساحت زندگی عادی و روزمره را از ساحت آیینی و نمادین آن متمایز می‌کند، رنگ از جمله این عناصر است، مطالعه و بررسی فرهنگ منطقه نشان می‌دهد که رنگ زرد متمایل به قهوه‌ای کمرنگ، رنگی غالب در فرهنگ منطقه است و در معماری، تغذیه به‌ویژه نان و غذاهای محلی، اسباب و اثاثیۀ خانه هایی روستایی منطقه کاربرد دارد.

آیین نخل از جمله کهن‌ترین و معروف‌ترین آیین‌های عزاداری مذهبی مردم ایران به ویژه خرسان رضوی است، در این رسم، نخل که اسکلت چوبی اتاق مانندی است با پارچه‌های رنگارنگ، آینه، چراغ، شیشه‌های رنگی، چوب، فلز و امثال آن تزئین می‌شود.

آیین نخل در منطقۀ ششتمد یکی از باسابقه‌ترین آیین های عزاداری سنتی است که همه ساله در ماه محرم و روز عاشورا اجرا می‌شود، البته اسکلت نخل تا پیش از این آیین، جز تکه‌های چوب چیز دیگری نبود، اما ادوات شبانی منطقه مانند زنگوله، ریسمان و چوب به آن متصل می‌شود.

در مراسم روز عاشورا، نخل از مکانی به مکان اصلی اجرای مراسم عزاداری همراه با عزاداری و نوحه‌خوانی و شور و شیون حمل می‌شود.

این رسم شاید در نقاط مختلف کشور برگزار شود، اما از نظر جنس، اندازه، تزئینات و اجرا با هم تفاوت‌هایی دارند و این موضوع بیانگر بسترمندی و فرهنگی بودن این آیین نمایشی است.