استفاده از حقوق جزا علیه خودسرها
روزنامه شرق – کامبیز نوروزی: بررسی و شناخت زمینههای واقعه مجرمانه برای شناخت ماهیت بزه، بهویژه در حقوق جزا، بیش از اتکا به سخنان صرفا حقوقی محض اهمیت دارد. بدون شناخت این زمینهها و بسترها نمیتوان تصویر درستی از واقعه مجرمانه به دست آورد. برای بررسی آنچه در حمله به کنسولگری عربستان سعودی و سفارت این
روزنامه شرق – کامبیز نوروزی: بررسی و شناخت زمینههای واقعه مجرمانه برای شناخت ماهیت بزه، بهویژه در حقوق جزا، بیش از اتکا به سخنان صرفا حقوقی محض اهمیت دارد. بدون شناخت این زمینهها و بسترها نمیتوان تصویر درستی از واقعه مجرمانه به دست آورد. برای بررسی آنچه در حمله به کنسولگری عربستان سعودی و سفارت این کشور در تهران رخ داد، حتما باید مقدماتی ضروری را از نظر گذراند.
١- اعدام شیخ مبارز مسلمان، شیخ نمر، از سوی حکومت عربستان سعودی، آشکارا اقدامی تحریکآمیز بود که بیش از هر چیز، وقوع بحرانی سنگین علیه ایران را دنبال میکرد. از همان اول هم پیدا بود که سعودیها قویا به دنبال بحرانسازی علیه ایران و ایجاد اختلال در فرایند تنشزدایی ایران و غرب و مقابله با ترمیم مواضع سیاسی و اقتصادی ایران در عرصه بینالمللیاند. اعدام شیخ نمر میتواند بخشی از این طرح سعودیها باشد.
٢- اینکه اعدام شیخ نمر در ایران با واکنشهای زیادی روبهرو خواهد شد، کاملا متصور بود، اما چنانچه این واکنشها در چارچوب مقررات عمومی ایران و نیز قواعد و مقررات بینالمللی اتفاق میافتاد، مشخصا سعودیها از رسیدن به اهداف طرح خود بازمیماندند. آنها خصوصا در دو، سه سال اخیر و در موازات پیشرفت مذاکرات ایران و غرب، تلاشهای پنهان و آشکار فراوانی کردند تا هم نگاه غرب را در تضاد با ایران تشدید کنند و هم دولتهای عرب را در خاورمیانه و حتی شمال آفریقا، علیه ایران بسیج کنند و بشورانند. آنها به دنبال موقعیت بودهاند. پیشرفت داخلی و بینالمللی ایران، برای آنان تحقیرآمیز است و نمیخواهند ایرانی اسلامی و آباد و قدرتمند که روابط بینالمللی مناسبی هم دارد در منطقه پایدار باشد.
٣- روشن است دولتی مانند دولت روحانی و وزارت خارجهای با مسئولیت محمدجواد ظریف، هوشیارتر از آن بودند که بهانه و دستاویزی به سعودیها بدهند. هزینههای فراوانی که سعودیها کردند و تلاشهای دیپلماتیک و حتی تبلیغات گستردهای که کردند، در برابر دیپلماسی هوشمند ایران، راه به جایی نبرد. دولت عربستان سعودی از حمایتهای آمریکا و تا اندازهای اروپا هم اطمینان داشت. همین اندازه کافی است که با وجود نقض گسترده ابتداییترین حقوق بشر در این کشور، تاکنون دولتهای غربی و مجامع بینالمللی، از انبوه موارد نقض چشمپوشی کردهاند و میکنند و دم برنمیآورند. حالا هم زمانی است که بهسرعت به اجرائیشدن برجام نزدیک میشویم و این چیزی است که عربستان از آن واهمه دارد؛ زیرا این واقعه شرایط نسبتا آرامی برای ایران در مجامع بینالمللی تولید میکند و این چیزی است که آنها اصلا خوش نمیدارند.
۴- ایران در این سالها که روحانی شریف و معترض شیعه – شهید شیخ نمر باقر النمر- بیشازپیش تحت فشار دولت سعودی قرار گرفته بود، به شکلهای مختلف حساسیتهای خود را نشان داده بود. حالا او کسی است که خون محترمش شاید بتواند گره از کار فروبسته و دسیسهآمیز دولت سعودی علیه ایران بگشاید.
این اتفاق افتاد و بلافاصله خبر اعدام آن شیخ شهید رسما از سوی دولت سعودی منتشر شد. معمولا دولتها در این قبیل موارد تمایلی به اعلام اعدامهایی که در صحنه بینالمللی ممکن است به عنوان اعدام سیاسی تفسیر شوند، ندارند، ولی دولت سعودی برخلاف رویههای موجود، این کار را کرد و منتظر واکنشهای ایران ماند.
۵- ساعات اولیه بعد از انتشار این خبر، خویشتنداری دولت ایران، نشانی از موفقیت طرح عربستان نداشت و ظاهر امر نشان میداد دولت توانسته است شیوه برخورد را در چارچوب قواعد روابط بینالملل مهار کند. برخی از واکنشهای غیردولتی، مانند واکنش آقایان روحانیون و حوزههای علمیه نیز عمدتا جنبه داخلی داشت و خللی در وضعیت بینالمللی ایران ایجاد نمیکرد. در این قبیل موارد تا زمانی که واکنشهای داخلی، از حیث حقوق بینالملل و روابط بینالملل مستند نباشند، نمیتوانند از سوی دولتهای دیگر استفاده شوند.
۶- تقریبا بعد از یک روز، به کنسولگری عربستان سعودی در مشهد حمله شد. ساعاتی بعد، همین اتفاق درباره سفارت این دولت در تهران رخ داد.
جمعیتی نهچندانزیاد، در حالی این حمله را انجام دادند که مطابق با مقررات بینالمللی این رفتار ممنوع بوده و برای دولت میزبان مسئولیتآفرین است. پیش از این واقعه، عربستان نتوانسته بود با اعدام شیخ شهید حاصلی علیه ایران به دست آورد، اما حمله به کنسولگری و سفارت، هم از نظر سیاسی و تبلیغی و هم از نظر حقوقی، مواد لازم را برای آنان فراهم آورد. آنها با بهرهبرداری از این وقایع، امکان آن را یافتهاند که به ناحق، دولتهای عرب را به همنوایی با خود، علیه ایران تشویق کنند. آنها امکان آن را یافتهاند که به شکایت علیه ایران در سازمان ملل بپردازند و دولت ایران را به دلیل رعایتنکردن مسئولیتش در حفاظت از سفارت و کنسولگری، مؤاخذه کنند. فرصت این را یافتهاند که جنایت خود در اعدام شیخ نمر و ۴۶ نفر دیگر را بپوشانند و در یک کلام فرصت این را یافتهاند که برای ایران، به ناحق بحرانسازی کنند. این فرصتها را حمله به کنسولگری دولت سعودی در مشهد و سفارت این کشور در تهران در اختیار سعودیها گذاشته است.
٧- از نظر حقوق کیفری در این زمینه عمومی، اولا آیا اقدام آمران و عاملان این حملهها وصف مجرمانه دارد؟ اگر دارد، عنوان بزه ارتکابی چیست و آنها چه جرمی مرتکب شدهاند؟ آیا اگر جرم است، باید آن را فقط یک جرم ساده تخریب تلقی کرد یا عناوینی سنگینتر که مرتبط با امنیت کشور است نیز بر آن مترتب میشود؟ با توجه به جمعیبودن واقعه، آیا این را باید یک اقدام فردی دانست یا سازمانیافته؟ از حیث بازدارندگی چگونه میتوان در چارچوب قانون مجازات اسلامی با این عمل مواجه شد؟ اینها پرسشهای مهم و مؤثریاند که اگر قرار بر تثبیت نظم در کشور باشد، نمیتوان در نظر و در عمل بهسادگی از آنها گذشت. اگر دولت بخواهد چشم خود را بهسادگی روی رفتارهای قانونشکنان سیاسی و اجتماعی در داخل ببندد، پیشاپیش باید روی همه برنامههای خود خصوصا در عرصه بینالملل نیز چشم فروبندد.
برچسب ها :حقوق جزا ، خودسرها ، روزنامه شرق ، شیخ نمر ، کامبیز نوروزی ، کنسولگری عربستان ، محمدجواد ظریف ، مذاکرات
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰