اعجاز سر انگشتان با الفبای شش نقطه
سبزواریان – شهین شادی: تا زمانی که با شنیدن کلمه نابینا تنها یاریگران ذهنمان عصای سفید و خط بریل باشد و توانشان را صرفاً به اپراتور شرکت مخابرات (تلفنچی) خلاصه کنیم و اوج هنرمندی‌شان را در نوازندگی خیابانی محدود کنیم و تنها یک روز از روزهای تقویم (۲۳ مهر) را به روز جهانی عصای سفید و
سبزواریان – شهین شادی: تا زمانی که با شنیدن کلمه نابینا تنها یاریگران ذهنمان عصای سفید و خط بریل باشد و توانشان را صرفاً به اپراتور شرکت مخابرات (تلفنچی) خلاصه کنیم و اوج هنرمندی‌شان را در نوازندگی خیابانی محدود کنیم و تنها یک روز از روزهای تقویم (۲۳ مهر) را به روز جهانی عصای سفید و نابینایان اختصاص دهیم.
و بزرگ‌ترین خدمتمان گرفتن دستشان در هنگام عبور از خیابان باشد جای صد وای دارد و هزار افسوس البته به حال خودمان که نیروی بی‌کران انسان را باور نداریم.
شخصیت‌های برجسته‌ای: چون هلن کلر، نورعلی برومندی از اساتید برجسته موسیقی، رودکی شاعر پرآوازه پارسی گوی ایرانی، خورخه لوئیس بورخس شاعر و نویسنده و منتقد معاصر آرژانتینی، دکتر طه حسین ادیب و محقق معاصر مصری، هومر نامدارترین حماسه‌سرای یونان با منظومه حماسی ایلیاد و ادیسه، دکتر محمد خزائلی مدرس و محقق ایرانی، فرزاد طیباتی پزشک معروفی که در روزنامه‌ها به نماد خواستن توانستن است معروف شد ونیز سرآشپز، عکاس، نقاش، ورزشکار و…امیدواریم برای این ۷۰۰ هزار نفر نابینای ایرانی- از این ۳۵ میلیون جمعیت نابینا که نود درصدشان در کشورهای درحال‌توسعه و بیشتر در آسیا و آفریقا هستند- تمهیداتی اندیشه شود که از فرصت‌های برابر با مردم عادی برخوردار باشند…
اگر نابینایان امروز با لغزاندن انگشت خود، روی حروف روشنی‌های دنیا را می‌بینند مرهون تلاش‌های شبانه‌روزی بریل هستند که تشنه آموختن بود و آموزاندن؛ و این کار برایش به‌قدری لذت داشت که به‌طوری‌که در روزهای سخت بیماری‌اش که به سل مبتلا بود و به استراحت نیاز داشت در حال نوشتن کتاب برای نابینایان بود و زمانی که دوستانش از نزدیک بودن مرگش ناراحت شدند به آن‌ها گفت من طعم بهترین لذت‌ها را چشیده‌ام.
خیلی کوتاه اشاره می‌کنیم به داستان زندگی بریل مخترع خط بریل در دهکده کوچکی از فرانسه پسری سه‌ساله- به نام لوئیس بریل- در هنگام بازی با وسایل تیز و برنده پدرش (زین ساز اسب) چشمش زخمی می‌شود و به‌تدریج، عفونت ناشی از زخم بینایی هر دو چشمش از دست می‌رود.
ولی به خاطر قدرت حافظه بالا و به‌کارگیری حس لامسه توانست در ۱۵ سالگی خط بریل، الفبای نقطه‌ای که بر پایه ۶ نقطه، بود را برای نابینایان ابداع کند. لوئی توانست با یک مستطیل به‌صورت دو ستون سه‌نقطه‌ای تمام حروف الفبا، علائم نگارشی، اعداد، علائم ریاضی و نت‌های موسیقی را ابداع کند. سرانجام به خاطر بیماری سل در ۴۳ سالگی ۱۸۵۲ از دنیا رفت به خاطر تجلیل از مقام لویی جسد او را که در زادگاهش به خاک سپرده شده بود به پانتئون ساختمانی که محل دفن افراد سرشناس فرانسوی است منتقل شد و در کنار افرادی چون: ژان ژاک روسو و به خاک سپرده شد.
گفت‌وگوی ما با مسئول بخش نابینایان کتابخانه سبزوار صورت گرفته است.
- برای آشنایی بیشتر خودتان را معرفی کنید:
علی بشیری، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی و کتابدار بخش نابینایان کتابخانه ملا هادی سبزواری هستم که در سال ۸۹ با اقدامات خانم باغانی رییس نهاد کتابخانههای عمومی سبزوار تأسیس شده است.
مدت دو سال است به‌صورت رسمی در بخش نابینایان کتابخانه شاغل هستم و قبل از آن نیز به‌صورت افتخاری در این بخش مشغول ارائه خدمات بودم.
- در این بخش چند جلد کتاب موجود هست؟
۸۰۰ جلد کتاب در ۳۵۰ عنوان کتاب نگهداری می‌شود.
- چاپ کتاب‌ها در کجا انجام می‌شود؟
موسسه رودکی تهران و جدیداً در کتابخانه نابینایان آیت‌الله خمینی قم.
- بیشتر به چه کتاب‌هایی نیاز دارید؟
ا ز آنجایی که بیشتر افراد نابینا در حوزه علوم انسانی تحصیل می‌کنند بیشتر کتاب‌های این بخش در این حوزه هستند ولی یک فرد نابینا مثل فرد بینا به اطلاعات پزشکی، روان‌شناسی و… هم نیاز دارد در زمینه تحصیلی نیازش با یک فرد معمولی فرقی ندارد نمی‌توان گفت افراد نابینا فقط در بخش علوم انسانی به کتاب نیاز دارند.
- فکر می‌کنید زمانی برسد که چاپ کتاب‌های بریل برابر کتاب‌های عادی باشد؟
شاید فکرش رؤیایی دست‌نیافتنی باشد ولی اگر اقداماتی صورت بگیرد و مثل کتابخانههای عادی آنلاین باشیم هر کتابی که در تهران چاپ شود به ازای آن کتاب صوتی داشته باشیم.
- این بخش از کتابخانه چه تعداد عضو دارد؟
حدود ۳۵۰ نفر عضو از شهرستان‌های سبزوار و اطراف و چند عضو از سیستان و بلوچستان، سمنان و … داریم.
- علت عضویت اطراف غیربومی در سبزوار چیست؟
در استان‌های دیگر با پراکندگی‌های مختلف، بخش نابینایان وجود دارد ولی این بخش در خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و سمنان هر چند در دست اقدام است ولی هنوز تأسیس نشده است.
- شاخصه‌های انتخاب شهرها برای ایجاد کتابخانه نابینایان چیست؟
بستگی به تعداد نابینایان آن شهر مخصوصاً تعداد کودکان و نوجوانان نابینا و نیز فضا و امکاناتی که در اختیار دارند و سایر مسائل بستگی دارد.
- چه خدماتی غیر از امانت کتاب به نابینایان ارائه می‌دهید؟
آموزش خط بریل صورت می‌گیرد برخلاف باور عمومی که اینجا را فقط محل ردوبدل کردن کتاب می‌دانند.
- آمار دقیقی از تعداد نابینایان سبزوار در دست دارید؟
آمارهایی که ارائه می‌شود دقیق نیست ولی در حوزه سبزوار طبق آماری که سازمان بهزیستی پارسال اعلام کرده ۶۵۰ نفر با احتساب داورزن و شهرهای جدیدی که از سبزوار جدا شده‌اند نابینا وجود دارد. قطعاً از یک سال به این طرف آمار تغییر کرده است. نوزادان متولدشده و بزرگ‌سالانی که در اثر بیماری یا حادثه دچار نابینایی شده‌اند تعداد را بیشتر کرده است.
- علت آمار نسبتاً بالای نابینایان سبزوار چیست؟
بعضی‌ها دلایل ژنتیکی دارند و بعضی ناشی از ازدواج‌های فامیلی، بیماری‌هایی که در سنین مختلف پیش می‌آید یا سوانح و اتفاقات دیگر، در اعضای کتابخانه هستند کسانی که طی بیماری ساده‌ای که داشته‌اند و پیگیری نکرده‌اند کم‌کم به سمت کم بینایی رفته و سپس نابینا شده‌اند.
- ازلحاظ ارائه امکانات به نابینایان کدام کشورها موفق‌تر هستند؟
آمریکا، انگلیس و آلمان واقعاً خدمات عالی دارند هم خدمات کتابخانه‌ای و علمی و هم خدمات شهری برای تمامی افراد معلول و نابینایان وجود دارد. هرچند ایران فعلاً نسبت به سال‌های قبل وضعیت بهتری دارد ولی تا آن سطحی که به نقطه قوت و عالی خود برسد خیلی دور هست.
- چه درخواستی از مسئولین دارید؟
مسئولین امکاناتی به ما ارائه دهند تا نیاز قشر نابینای جامعه را برطرف کنیم و با ما همکاری کنند در کمک به اجرای کتاب گویا برای سراسر کشور، متأسفانه در هیچ زمینه‌ای قانون و آئین‌نامه‌های تصویب‌شده به اجرا درنیامده است. یک فرد نابینا که از خانه بیرون می‌آید باید یک نفر همراه داشته باشد به علت غیراستاندارد بودن پیاده‌روها، بانک‌ها، خیابان‌ها و… با عملی کردن قوانین تصویب‌شده نابینایان و معلولین به راحت‌تر زندگی کردنشان کمک کنیم.
امیدواریم از طریق اطلاع‌رسانی و فعالیت رسانه‌ها، مردم با ما همکاری داشته باشند تا بتوانیم در خدمت نابینایان و کم‌بینایان باشیم. امکانات ما خلاصه‌شده در یک سیستم کامپیوتر و یک اتاق کوچک درصورتی‌که به لحاظ فنی و فیزیکی به یک سری امکانات نیاز داریم و این بخش در ارائه خدمات به همشهریان و استان‌های اطراف نیازمند اقدام مثبت مسئولین است متأسفانه در این چند سال درکل کتاب‌خانه‌ها و بیشتر در بخش نابینایان همکاری نشده. سازمان بهزیستی و هرکدام از ارگان‌ها بخواهند با ما همکاری کنند، خوشحال می‌شویم.
در سال ۱۹۳۲ توسط بنیاد نابینایان آمریکا تبدیل کتاب خطی و نوشتاری به کتاب شنیداری و صوتی بنیان نهاده شد.
- در راستای امور فرهنگی با هدف نیاز به مطالعه افراد نابینا طرحی به اجرا در آمده به‌عنوان صدایت را هدیه کن علاقه‌مندان در جهت همکاری در طرح کتاب گویا شنیداری و صوتی به چه امکاناتی نیاز دارند؟ آیا در محیط خانه خودشان هم با دستگاه‌های ضبط معمولی می‌توانند در طرح کتاب گویا شرکت کنند؟
چنانچه مایل به همکاری باشند ما در اینجا حاضر به ضبط صدایشان هستیم ولی در محیط خانه هم امکان ضبط وجود دارد فایل را برای ما می‌فرستند و ما کارهای اولیه را روی فایل صوتی انجام می‌دهیم و در سایت قرار می‌دهیم ولی باید قبل از شروع و انتخاب کتاب ما را مطلع سازند چون ممکن است در نقطه‌ای از کشور این کتاب سخنگو موجود باشد ما برای دوری از موازی کاری و اضافه‌کاری در جریان باشیم جون با بقیه مراکز در ارتباط هستیم تا کتابی که ما شروع به گویا کردن می‌کنیم بقیه تکرار نکنند. زمان‌بندی و ساعات ضبط بستگی به سلیقه خود شخص دارد.
- ازلحاظ توانایی یک فرد نابینا و بینا چه فرقی با هم دارند؟
افراد نابینای موفق زیادی داشته‌ایم در دوره اسلامی بسیاری از محدثین و نخبه‌ها نابینا بوده‌اند و کارهای عظیمی توسط آن‌ها صورت گرفته است. به نظر من تنها فرق یک فرد نابینا با بینا در نوع نوشتن و خواندن خط است ولی متأسفانه باور عمومی بر این است که افراد نابینا مستحق ترحم هستند نه‌تنها در سبزوار بلکه در همه‌جا این دیدگاه وجود دارد. ولی باید بدانیم، هیچ راهی نیست که افراد نابینا را از تلاش باز دارد.
- کتاب خطی و بریل را دوست دارید یا کتاب گویا و صوتی را؟
من کتاب خطی را دوست دارم چون حواسم حین خواندن روی مطلب متمرکز است از لمس کتاب کاغذی لذت بیشتری می‌برم تا گوش دادن به کتاب گویا.
کمی از خط بریل برایمان بگویید:
خطی بین‌المللی است پایه این خط بر اساس حروف انگلیسی هست، متون کتاب بریل با خط عادی یکسان است. خط بریل بر اساس نقطه است با حس لامسه و انگشت خوانده می‌شود و یک نابینا تمرین زیادی باید برای خواندن و نوشتن داشته باشد تا سرعت لازم را به دست آورد.
این خط فونت و سایز یکسانی دارد برخلاف خط عادی که سایزش قابل‌تغییر است. با ابزار ابتدایی هم می‌توان یادداشت‌برداری نمود کاغذ را داخل صفحه مشبک قرار می‌دهیم به‌وسیله یک درفش مخصوص حروف را می‌نویسیم نوشتن حروف از سمت راست اگر باشد خواندنش از سمت چپ خواهد بود و برعکس.
یادداشت‌هایی که با برگه کاغذ نازک نوشته می‌شود به‌مرور برجستگی حروف می‌خوابد و امکان لمس آن و خواندنش از بین می‌رود. ولی با دستگاه‌های مخصوص چاپ که روی برگه‌های ضخیم نوشته می‌شود ماندگاری بیشتری پیدا می‌کند از ساده‌ترین وسیله تا دستگاه‌های حرفه‌ای و ماشینی پیشرفته برای نوشتن بریل وجود دارد حتی پرینترهایی هم در بازار موجود است.
اولین مرکز آموزش برای نابینایان در ایران در سال ۱۲۹۹ در تبریز بوده و توسط پاستور ارنست کریستوفل خط بریل را به حروف فارسی تبدیل کرد و اولین موسسه در دنیا برای نابینایان در فرانسه بوده به‌وسیله والنین هوی فرانسوی.
منتشر شده در نشریه ستاره شرق – شماره ۲۷
برچسب ها :اسلایدر ، الفبای شش نقطه ، خط بریل ، شهین شادی ، عصای سفید ، علی بشیری ، کتاب گویا ، کتابخانه نابینایان آیت‌الله خمینی ، کتابدار ، موسسه رودکی تهران ، نابینا ، نورعلی برومندی ، هلن کلر
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰