بازار داغ مداحان جناحی!

روزنامه آرمان – محمد سادات هندی: ماه محرم امسال در حالی آغاز شده است که پنج ماه بیشتر به انتخابات مجلس شورای اسلامی‌و خبرگان رهبری در اسفند ماه جاری فرصت باقی نمانده است و حرف و حدیث‌ها در باب [سوء] استفاده از تریبون هیات‌های عزاداری محرم برای بیان گرایشات و جهتگیری‌های سیاسی و تبلیغ و تخریب کاندیداهای انتخابات پیش رو نقل محافل مختلف است.

بسیاری با تجربه‌ای اینچنینی مواجه شده‌اند که هنگام حضور در مجالس عزاداری محرم، مداح یا سخنران مجلس به ناگاه با اظهارنظری معطوف به مسائل سیاسی روز، افراد را از حال و هوای معنوی مجلس خارج کرده و موجب دلخوری و اعتراض عزادارانی را فراهم آورده است که قصدشان از حضور در مجلس بهره معنوی است و حالا احساس کرده‌اند از حضور و باورهای آنها برای مقاصد سیاسی بهره‌برداری و سوءاستفاده شده است.

ظریف، سوژه مداحان در سال ۹۴

هرچند که بیان اظهارات سیاسی از تریبون‌های خاص مسبوق به سابقه است و مداحانی مانند حاج منصور ارضی و سعید حدادیان و دیگرانی با گفته‌های سیاسی باعث در گرفتن اظهارات و مباحثی شده‌اند، اما شاید حکایت امسال با همیشه کمی‌متفاوت باشد. چه آنکه انتخابات سرنوشت‌سازی در پیش است و همین باعث تشدید حساسیت‌ها در این خصوص شده است.

مداحی در شب اول محرم می‌گوید: «حضرت مسلم(ع) پس از اسارت وقتی وارد مجلس عبیدا… شد به او سلام نکرد، بعد وزیر امور خارجه ما «غلط» کرد که با اوباما دست داد!» البته از این مداحان و این اظهارات زیاد است. آنها برای رونق منابرشان شخصیت‌های سیاسی را چاشنی می‌کنند و محبوبیت هر یک از آنها در میزان به کار بردن نامشان دارای اهمیت است مثلا اکنون که ظریف در مرکز توجه است می‌توان از او انتقاد کرد.

سبکی از مداحی‌های سیاسی که از دهه ۷۰ وارد حسینیه‌ها و تکایا شد؛ با وجود هشدارها و گوشزدهای مراجع و شخصیت‌ها اما همچنان به کار خود ادامه می‌دهد. حاج‌منصور ارضی همین چند وقت پیش و در مراسم دعای عرفه پای سیاست را وسط کشیده و در مراسمی‌که در حسینیه صنف لباس‌فروشان تهران برگزار شد، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای و برجام را زیر سوال برد. وی برجام را همانند جام زهر دانست و خطاب به حاضرین گفت: شما از برجام که همان جام زهر است چه می‌دانید؟

حاج‌منصور ضمن اینکه گفت دیگر به کسی امید ندارد، هشدار داد: «مواظب باشید قیامتی هم هست، فریب نخورید.» وی این را هم گفته بود که «برجام سازش با دشمن است.» هرچند وی می‌خواست برجام در مجلس رای نیاورد و این را آنجا عیان کرد که گفت: «دعا کنید نمایندگان جایی نروند که در بن‌بست‌گیر کنند و مجبور شوند قبول کنند. اگر قبول کنند خیلی مشکلات به وجود می‌آید.»

تذکر مسئولان به مداحان و سخنرانان محرم

از چند هفته قبل بسیاری از استانداران و فرمانداران دولت حسن روحانی به مناسبت‌های مختلف مداحان و مبلغان مذهبی را از سیاسی و انتخاباتی کردن مجالس عزاداری بر حذر داشته و صراحتا این عمل را خلاف دانسته‌اند.

مرتضی میرباقری قائم مقام وزیر کشور در امور فرهنگی و اجتماعی در این باره اظهار داشته است: «تمهیداتی اندیشیده شده تا فضای مثبت حماسه حسینی که می‌تواند در آماده کردن مردم برای حضور در انتخابات اسفندماه موثر باشد مورد سوءاستفاده برخی جناح‌ها قرار نگیرد.» و از سویی دیگر علمای دینی و در راس آنها آیت‌ا… مکارم شیرازی در این خصوص هشدار و انذار داده است که مبادا بعضی از اظهارات سیاسی بار دیگر از تریبون عزاداری محرم شنیده شود.

این مرجع تقلید با بیان اینکه «در مجالس ماه محرم مباحث سیاسی و جناحی جایی ندارد» و اینکه «نباید در ماه محرم مسائل سیاسی و جناحی را مطرح کرد و این مسائل در مجالس باشد» به مساله انتخابات اشاره کرده و گفت: «در آستانه انتخابات مجلس هستیم و نباید اجازه دهیم برخی از مجالس ماه محرم برای تبلیغات خودشان استفاده کنند.» اینها خود بشارتی امیدبخش بر آن بود که امسال شاهد مجالس منزه و مبرا از مسائل سیاسی خواهیم بود و حرمت تریبون‌های عزاداری رعایت خواهد شد اما این تمام ماجرا نبود.

توصیه به روشنگری سیاسی در محرم

آیت‌ا… محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان اما در اظهارنظری تازه و به اشاره به اهمیت و حساسیت انتخابات مجلس خبرگان، به مبلغین مذهبی توصیه کرده است که از فرصت تبلیغی ماه محرم استفاده کنند و «آشنا کردن مردم با اهمیت مجلس خبرگان» و همچنین «آشنا کردن مردم با کسانی که می‌خواهند وارد انتخابات شوند و در آن شرکت کنند و وارد مجلس خبرگان شوند» را از وظایف آنها دانسته است.

وی در فرازی دیگر از سخنانش گفته است: «وظیفه مبلغین ما این است که از فرصت‌های تبلیغی استفاده کنند و مردم را روشن کنند؛ ضمن مطالبی که از اهداف مقدس حضرت اباعبدا… الحسین (ع) در ایام عاشورا گفته می‌شود، به این نکته هم توجه شود که یکی از مهم‌ترین اهداف حضرت سیدالشهدا(ع) حاکمیت اسلام بوده و امروز که پس از قرن‌ها، حاکمیت اسلام در کشور جمهوری اسلامی‌ایران محقق شده، حفاظت و نگهداری و حمایت از این حاکمیت اسلام، یک وظیفه‌ شرعی و در حقیقت وظیفه عقلی و عقلایی و ملی برای همه ماست. بنابراین مبلغین موظف هستند که این وظیفه را روشن کنند و شرایط کسانی که بخواهند بیایند و عضو مجلس خبرگان شوند را به مردم بگویند.»

استفاده یا عدم استفاده؟

در باب استفاده یا عدم‌استفاده سیاسی و انتخاباتی دو نظر متفاوت با هم وجود دارد. استانداران و فرامانداران دولت یازدهم که وظیفه برگزاری انتخابات را بر عهده دارند، از منظر اجرایی خواهان برکنار بودن هیات‌های مذهبی از شائبه‌ها و استفاده‌های سیاسی هستند و بعضی از شخصیت‌های دینی از جمله آیت‌ا… مکارم شیرازی، از جایگاهی دینی، در مخالفت استفاده از تریبون‌های عزاداری محرم سخن گفته‌اند و برخی مانند آیت‌ا… یزدی در موافقت استفاده آگاهی‌بخشانه سیاسی و انتخاباتی.