کد خبر : 1236
تاریخ انتشار : جمعه 27 تیر 1393 - 21:56
-

تربیت دینی در آموزش و پرورش امروز

به دعوت انجمن اسلامی معلمان سبزوار؛ مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در محل پژوهش سرای دانش آموزی اسرار درباره ی نقش تربیت دینی در آموزش و پرورش امروز سخنرانی کرد. جلسه با قرائت قرآن توسط علی طالبی؛ عضو انجمن اسلامی معلمان سبزوار آغاز شد. در ابتدا، عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی معلمان سبزوار

davachi

مجید دواچی

به دعوت انجمن اسلامی معلمان سبزوار؛ مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در محل پژوهش سرای دانش آموزی اسرار درباره ی نقش تربیت دینی در آموزش و پرورش امروز سخنرانی کرد.
جلسه با قرائت قرآن توسط علی طالبی؛ عضو انجمن اسلامی معلمان سبزوار آغاز شد.
در ابتدا، عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی معلمان سبزوار درباره ی فلسفه ی برتری شب های قدر گفت: به قول دکتر علی شریعتی؛ در شب های قدر، پروردگار از روح خود در زمان می دمد و به این جهت زمان، برتری خاصی پیدا می کند.
دکتر اسماعیل نصرآبادی افزود: دلیل دیگر اهمیت شب های قدر؛ شهادت حضرت علی(ع) در این لیالی است. انسانی که در زمینه های مختلفی چون: شجاعت، عبادت، سخاوت، و عشق نمونه است.
وی ابراز امیدواری کرد: در این ایام بتوانیم درد علی را درک کنیم و یکی از مشکلات امروز جامعه ی ما این است که بر درد شمشیر ابن ملجم که بر فرق علی وارد شده خیلی گریه کرده ایم ولی بر درد واقعی علی که خود بر آن شب ها می گریست، کمتر گریه کرده ایم و آن؛ درد تنهایی، درد جهالت انسان و درد بی عدالتی است. یکی از رسالت های ما فرهنگیان این است که این درد علی که اصالت بیش تری دارد را به جامعه معرفی کنیم.
وی خاطر نشان کرد: علامه ی شهید دکتر مرتضی مطهری درباره ی حضرت علی(ع) می گوید: علی به خاطر عدالت شدیدی که داشت، در محراب بندگی خدا کشته شد.
وی افزود: انتظارات مردم در دولت تدبیر و امید قابل قیاس با گذشته نیست. جناب عالی قبلاً گفته اید که کوچک ترین بی احترامی و توهین به معلم؛ خط قرمزی است که از آن نمی گذرم و باید منزلت معلم حفظ شود که در این خصوص ما با هم دغدغه های مشترک داریم.
مسؤول پژوهش سرای دانش آموزی اسرار گفت: ساماندهی نیروی انسانی یکی دیگر از مطالبات معلمان است.
وی ادامه داد: تبعیض بین کارکنان دولت نیز یکی از دغدغه های معلمان است که دیگر قابل تحمل نیست. اگر ما خود را شیعه ی علی(ع) می دانیم و اگر قرار است بخشی از راهی که علی(ع) رفته را طی کنیم، قطعاً تحقق عدالت؛ بزرگ ترین آرزوی مولا علی(ع) بوده است.
اسماعیل نصرآبادی ابراز امیدواری کرد بتوانیم آموزش و پرورش و تعلیم و تربیتی در خور شأن نظام مقدس جمهوری اسلامی داشته باشیم.
بر پایه ی این گزارش؛ مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی در ادامه، راجع به نقش تربیت دینی در آموزش و پرورش امروز سخنانی ایراد کردند که گزیده ای ازاین سخنان در پی می آید:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله الذی یحیی و یمیت و یمیت و یحیی.
انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در دهه ی ۷۰ میلادی اتفاق افتاد که در این دهه؛ در واکنش به فضای قرون وسطی که دین به صورت زمخت و آهنین خود را عرضه کرده بود؛ گفتمان غالب جهانی از منظر دینی، به حاشیه راندن دین بود.
در مقابله با دین، دو جهان بینی و یا دو ایدئولوژی (با تسامح) شکل گرفت که هر دو نگاه خاصی به دین داشتند.
یک واکنش؛ مارکسیستی بود و دین را افیون توده ها می دانست و از بیخ و بن ریشه ی دین را زد.
نگاه دیگر؛ ریشه ای اومانیستی و کاپیتالیستی دارد.
بر مبنای نگاه سکولاریستی به دین؛ دین نمی تواند زندگی ساز، جامعه ساز و سیاست ساز باشد. از منظر این نگاه؛ دین مسأله ای فردی است که هر کسی می تواند اعتقاد دینی داشته باشد ولی دین اجازه ندارد وارد عرصه ی اجتماعی و سیاست شود.
در چنین فضایی؛ انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به وقوع پیوست که داعیه اش بر خلاف دو رویکرد قبل؛ این بود که دین می تواند زندگی ساز، جامعه ساز و نظام آفرین باشد و با توجه به استقبال ۹۸درصدی مردم از این ایده؛ توجه زیادی از جهانیان معطوف به ایران شد و حساسیت آنان را برانگیخت.
اکنون در دهه ی سوم از انقلاب این سؤال اساسی مطرح می شود که آیا امروزه دین توانسته نسل جدید خود را با آموزه های دینی آشنا کند؟
برخی، تربیت دینی جوانان را یک مسأله ی اجتماعی عنوان کرده اند و برخی نیز تعبیر فاجعه را به کار برده اند.
حال از منظر جامعه شناسی دینی می خواهیم بررسی کنیم ببینیم این اندیشه ها تا چه حدی صحت دارند؟
دینداری حداقل ۵ آیتم دارد، به تعبیری می خواهیم ابعاد، شاخص ها و معرف های دینداری را بشناسیم:

  1. بعد شناختی و تفکری؛ یعنی اطلاعت جوانان ما پیرامون دین چقدر است؟
  2. بعد اعتقادی؛ یعنی چه قدر شناخت جوانان ما از دین به باور تبدیل شده است؟
  3. بعد مناسکی؛ یعنی چقدر از این شناخت و باور جوانان از دین در قالب مناسک و مراسم دینی تجلی و ظهور دارد؟
  4. بعد تجربی؛ یعنی عواطف و احساسات و تصورات که مربوط به رابطه ی انسان با خداست.
  5.  بعد هنجاری یا پیامدی؛ یعنی جوان چقدر احساس می کند باورهای دینی اش در زندگی روزمره به کار می آید؟

نتایج تحقیقی که یکی از اساتید برجسته ی دانشگاه تهران؛ دکتر “تقی آزاد ارامکی” در بین دانشجویان دانشگاه تهران انجام داده از دو بعد قابل توجه است:

  1. دینداری در بین دانشجویان ایران به چه میزانی است؟
  2. جوانان ایرانی به کدام یک از ابعاد ۵ گانه ی دین تمایل بیش تری دارند؟

مطابق این تحقیق؛ بیش از ۸۱ درصد جوانان دانشجوی ایرانی در حد متوسط، خوب و خیلی خوب دیندار هستند. بعد شناختی بیش ترین شاخص را به خود اختصاص داده است و ابعاد پیامدی (کارآمدی)، اعتقادی(باور)، تجربی و مناسکی در مراتب بعدی هستند.
بر اساس این تحقیق؛ جوانان ایرانی از حیث شناختی نسبت به دین(برخلاف قرائت اول) مشکل چندانی ندارند و در مرحله ی بحرانی نیست و آن چه کمتر دیده می شود؛ تظاهرات و جلوه های دینداری است.
چون ما دینداری را بر اساس مناسک دینی می پنداریم؛ آن قرائت خاص، این برداشت را می کند که جوانان ما دچار بحران بی دینی شده اند. در حالی که به باور من؛ آسیب های اجتماعی نسل جوان هنوز در لایه های اولیه ی زندگی اجتماعی ظهور کرده و عمق چندانی ندارد و با یک برنامه ی مهندسی اجتماعی می توان این آسیب ها را برچید و یا حداقل از فروغلطیدن آن ها از دامن مسأله به بحران و تهدید جلوگیری کرد.
نوع دینداری و ویژگی های جامعه شناختی و روان شناختی دینداری جوانان دچار تغییر اساسی شده است و با ورود دین به دنیای فردی و خصوصی؛ توجه کم تری به مناسک جمعی دینی می شود.

اندیشمندی به نام “ژیل دروز” فضای ریزوماتیک (جامعه ی ریزوماتیک) را در مقابل فضای درختی (جامعه ی درختی) مطرح کرده است. در زیست شناسی؛ ریزوم ها ریشه های ریز، تو در تو و درهم تنیده ای هستند که به دور ریشه ی اصلی می پیچند.
“دروز” معتقد بود در جهان امروز ۲فضا داریم:
۱- فضای درختی که فضایی خطی است که در سراسر قرن ۱۹ و نیمه ی اول قرن بیستم نگرش تک عامل بودن پدیده های اجتماعی غالب بود. مارکس، اسپنسر، دورکیم، فروید، مونتسکیو و ابن خلدون در تحلیل پدیده های اجتماعی هر کدام یک عامل را مؤثر می دانستند و تک سو نگری و تک سبب بینی در تحلیل مسایل اجتماعی حاکم بود. فضای درختی؛ سلسله مراتبی، سفت و سخت، تحمیلی و مکانیکی، ناهمزیست، تمرکز گرا، متصلب و قاعده ای بود.
۲- در فضای ریزوماتیک؛ جامعه؛ غیر خطی، افقی، سیال، شکننده، غیر متمرکز، خودجوش، مولکولی، حلزونی، انبوهی، تکثر گرا می باشد و در آن همزیستی و سازگاری وجود دارد.

امروزه نوجوانان و جوانان ما این فضای ریزوماتیک را تجربه می کنند که دنیای مجازی این فضای ریزوماتیک را به صورت تصاعدی تشدید می کند. کشور مجازی بزرگ ترین کشور دنیاست که بیشترین کاربران و شهروندان را دارد.
مسایل متعددی در این دنیای مجازی وجود دارد که شهروندان به صورت بی حد و مرز آن ها را می بینند. دانش آموزان مقطع متوسطه؛ شهروندان کشور مجازی هستند که این دنیای مجازی در مالکیت هیچکس نیست. امکان دسترسی برای همه هست. سامانه های مختلفی در آن وجود دارد. شبکه های مختلفی با تفکرات مختلفی در آن هست. هم اکنون در ایران ۱۳۰ شبکه ی ماهواره ای فارسی زبان قابل دریافت است که ۴۸درصد آن ها سبک های زندگی پسا مدرن و ریزوماتیک را تبلیغ می کنند و ما می خواهیم با فضای درختی آموزه های دینی را تعلیم بدهیم که این ها با هم سازگاری ندارند.

فضای ریزوماتیک ۳ اصل تربیت دینی در فضای درختی (بازنمایی، سلسله مراتب و انضباط) را زیر سؤال می برد.
ما با نسلی رو به رو هستیم که مهم ترین کار برای آن؛ تربیت دینی است و اعتراف می کنم که برخی نمی دانیم تربیت دینی را چگونه انجام بدهیم.
به گمان من در تربیت دینی نسل امروز چاره ای نداریم جز این که روش اقناعی را به کار بگیریم و مفاهیم دینی را با معرفت شناختی مبتنی بر حکمت و عقلانیت آموزش دهیم و حتماً باید از روش های ترغیبی استفاده کنیم.
متأسفانه تا کنون در فعالیت های پرورشی نگاه ویترینی داشته ایم. ما باید نگاهمان را تغییر بدهیم. البته ویترین خوب است به شرطی که بدنه ی معلمان و دانش آموزانمان نیز پژوهشی و تعلیمی و تربیتی شوند. تعلیم و تربیت دنبال ویترین نیست و عصر نگاه ویترینی در آموزش و پرورش گذشته است.
در دنیای ریزوماتیک باید به جای نگاه ویترینی؛ بوفه ی پرورشی داشته باشیم، یعنی اقلام مختلفی از جاذبه های پرورشی ارائه شود تا بچه ها از این بوفه؛ آن چه را که نیاز دارند، تهیه کنند.
تربیت دینی و پرورشی بچه ها فقط به معلم پرورشی مربوط نیست و همه ی عوامل مؤثر در جامعه، دست اندر کار تربیت هستند و معلم پرورشی مدیریت امر تربیت را برعهده دارد.
برنامه های پرورشی ما کلیشه ای، مدون، مشخص و غیر مؤثر شده اند و چون با نگاه مقدسی دیده می شوند؛ کم تر قابل نقد هستند.
بر پایه ی این گزارش؛ دکتر سید جواد حسینی در پایان سخنرانی، پس از استماع پیشنهادات و انتقادات معلمان راجع به ساماندهی نیروی انسانی، معیشت و منزلت معلمان با سعه ی صدر به سؤالات آن ها پاسخ داد.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 1 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۱
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ناشناس یکشنبه , ۲۹ تیر ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۲

به نظر دوستان شایسته سالار این استفاده از امکانات دولتی برای بحث های سیاسی و انتخابی نیست؟؟؟؟؟

نظرات بسته شده است.