کد خبر : 7895
دیدگاه‌ها برای توصیه‌ای به‌ظاهر پرخطر بسته هستند
تاریخ انتشار : شنبه 19 اردیبهشت 1394 - 22:02
-

توصیه‌ای به‌ظاهر پرخطر

روزنامه شرق – احمد غلامی: نباید نشئه قدرت شد، خماری زود از راه می‌رسد. سیاست یعنی «به‌دست‌آوردن قدرت و حفظ آن» و البته در موقع لزوم رهاکردنش. اما سیاست کجا شکل می‌گیرد. سیاست میان «ما» و «آن‌ها» خلق می‌شود: «میان ما و مخالف». اگر ما و رقیبی وجود نداشته باشد، سیاستی هم به وجود نخواهد آمد.

روزنامه شرق – احمد غلامی: نباید نشئه قدرت شد، خماری زود از راه می‌رسد. سیاست یعنی «به‌دست‌آوردن قدرت و حفظ آن» و البته در موقع لزوم رهاکردنش. اما سیاست کجا شکل می‌گیرد. سیاست میان «ما» و «آن‌ها» خلق می‌شود: «میان ما و مخالف». اگر ما و رقیبی وجود نداشته باشد، سیاستی هم به وجود نخواهد آمد.

خطری که دولت‌های اعتدالی را تهدید می‌کند، همین است. ناکارآمدی در خلق سیاست. آنچه اساس دولت یازدهم را می‌سازد، همین منش اعتدالی است:‌ «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت با دشمنان مدارا» البته مهم، بندِ بعدی این غزل است: «در کوی نیکنامی ما را گذر ندادند/ گر تو نمی‌پسندی تغییر ده قضا را»

در برخی دولت‌های اعتدالی نگاهی صوفیانه حاکم می‌شود که تنش‌های سیاسی را خنثی می‌کند. برعکس دولت‌های رادیکال مانند دولت احمدی‌نژاد که سیاست در آنها «اُوردوز» می‌کند. نقیصه اعتدال، زمانی آشکار می‌شود که دولت ناچار در معرض انتخاب و به‌بیانی صریح‌تر انتخابات قرار می‌‌گیرد. درست مانند همین انتخابات پیش‌رو مجلس.

تجربه‌های انتخاباتی نشان داده هرکس تنور ما و آنها را به‌نفع خودش شعله‌ور کند، برنده انتخابات خواهد بود. فراموش نکنیم دولت اعتدالی هم ثمره انتخاب بین ما و آنها بوده است. اگرچه خودش در ایجاد این فضا نقش چندانی نداشت، اما میوه‌چین این تضاد بود. دولت‌های اعتدالی شاید زمانی روی کار می‌آیند که مردم عقلانی تصمیم می‌گیرند. معمولا تصمیم‌های عقلانی و اعتدال‌گرایانه برای توده‌ها جذابیت‌ و هیجانی ندارد.

می‌شود این‌طور نتیجه گرفت که دولت یازدهم برای به‌دست‌آوردن اکثریت مجلس باید به نمایش‌های جذاب و شاید رادیکال روی بیاورد؛ همان کاری که احمدی‌نژاد کرد و می‌کند. اما برعکس، واقعیت این است که استعاره اعتدال و اصولا استعاره دولت‌های استعاری به‌دشواری تغییر می‌کند و در اذهان مردم باورپذیر می‌شود. پس دولت باید همان اعتدالی باقی بماند. اما لزومی ندارد همه را معتدل کند.

شاید بشود از ائتلاف دولت‌ اعتدالی با اصولگرایان و اصلاح‌طلبانِ معتدل، دولت‌ آرامی را سامان داد اما نمی‌شود این اندیشه را به همه‌جا به‌خصوص مجلس تسری داد. با صراحت باید گفت، مجلس با اکثریت نمایندگان اعتدال‌گرا مطلوب نیست. واقعیت این است که همه وجوه سیاست با اعتدال و عقلانیت پیش نمی‌رود. اگر این‌گونه بود که هرگز چالشی به وجود نمی‌آمد.

با ائتلاف اعتدال‌گرایان و اصولگرایان و اصلاح‌طلبانِ معتدل در مجلس، سیاستی خلق نمی‌شود اگرچه شرایط برای شکل‌گیری چنین ائتلافی کاملا مهیاست. بعید است اصلاح‌طلبان اکثریت مجلس را به‌دست‌ آورند با اینکه تفکر آنان هنوز زنده است و در زیر پوست جامعه نفس می‌کشد اما به‌لحاظ عددی نماینده‌ای ندارند که تفکرات و مطالبات آنها را پیگیری کند. البته این را هم می‌توان از خوش‌اقبالی دولت یازدهم دانست.

با فرض اکثریتی بودن اصلاح‌طلبان در مجلس، تضادی آشکار بین آنها و دولت به وجود می‌آید. اصلاح‌طلبان ناچارند حرف‌ها و مطالبات و شعارهایی را که در گذشته داده‌اند، در فضایی دیگر اجرایی و عملیاتی کنند و با دست‌زدن به این کار دولت را به‌دنبال خود خواهند کشید و چون دولت به‌دلیل موقعیت و ماهیت وجودی‌اش نمی‌تواند دوش‌به‌دوش مجلس حرکت یا رقابت کند، ناگزیر به وجه سنتی خود، یکی از وجوه اعتدال‌گرایان رجعت می‌کند و این شکافی بین دولت و مجلس و در نهایت بین مردم و دولت می‌اندازد.

حضور حداکثری اصولگرایان در مجلس برای دولت کم‌خطرتر و حتی مفیدتر است. اصولگرایان نمایندگان ریز‌و‌درشتی دارند که می‌توانند آن را سازماندهی و روانه مجلس کنند. ولی چون تفکر آنها در اذهان‌ مردم آسیبی جدی دیده، بعید است هیاهوی آنان در مجلس به ضرر دولت تمام شود و شاید حتی به محبوبیت دولت نیز کمک کند.

در تضاد میان مجلس و اصولگرایان و دولت، سیاستی خلق می‌شود که به‌نفع دولت است و مهم‌تر اینکه در مذاکرات هسته‌ای، نمایندگان اصولگرا، اهرم فشار مناسبی برای دولت‌های غربی به‌حساب می‌آیند که روند مذاکرات را به‌نفع دولت روحانی تسریع می‌کنند. حتی اگر در زمان برگزاری انتخابات مجلس، تکلیف مذاکرات هسته‌ای روشن شده باشد، این احتمال می‌رود که بحث بر سر جزئیات و نحوه اجرای مفاد توافق تا مدتی طول بکشد.

اشتباه برای دولت یازدهم دست‌یافتن مجلس به نیروهای اعتدال‌گراست. تجربه مجالس دولت اصلاحات و اصولگرا نشان داده مجلس یک‌دست به‌نفع دولت نیست و گاه ضررش بیش از سودش است. اگر مجلس این‌گونه شکل بگیرد که کمیت مؤثر آن را اصلاح‌طلبان تشکیل بدهند یا هژمونیِ مجلس باشند، دستیابی به مطالبات سیاسی مردم محتمل‌تر می‌شود. ترکیب مطلوب شاید این باشد که اعتدالیون بیشتر از اصلاح‌طلبان و کمتر از اصولگرایان باشند.

اگر حداکثر مجلس دست اصولگرایان باشد، در آنتاگونیسمی که با دولت و اصلاح‌طلبان شکل می‌گیرد، سیاستی خلق می‌شود که به‌نفع دولت و اصلاح‌طلبان است. زیرا اصولا اصولگرایان با توجه به روند انتخابات پایگاه مردمی ندارند و تا مدت‌ها با پس‌لرزه‌های زلزله احمدی‌نژاد دست‌به‌گریبانند. آنها اغلب در انتخابات بر مردم‌سازی تلاش می‌کنند. این دو واژه «پایگاه مردمی» و «مردم‌سازی» نیاز به توضیح بیشتری دارد که از حوصله این یادداشت خارج است.

به ‌همین‌قدر بسنده می‌کنم که «مردم‌سازی» یعنی ساختن و تهییج مردمی موقت برای رسیدن به اهداف انتخاباتی. باری شاید این توصیه جسورانه و پرخطر باشد که شاید باید مجلس را برای اصولگرایان وانهاد و چندان نباید از توفیق قطعی اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش‌روی مجلس مطمئن بود. در برخی اوقات بهبودی تنها با خوردنِ ناگزیر داروهای تلخ میسر می‌شود.

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
نظرات بسته شده است.