حال زمین خوب نیست…

سبزواریان – شهناز دیواندری: محیط‌زیست به محیطی گفته می‌شود که حیات در آن جریان دارد و انسان به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به آن وابسته است. محیط‌زیست شامل آب، هوا، جنگل، مراتع، آبزیان، حیات‌وحش، کوه، کویر، رود، دریا، چشمه و دشت است.

ما حتی می‌توانیم محیط‌زیست را به دو مقولهٔ محیط‌زیست شهری و محیط‌زیست غیرشهری تقسیم کنیم. محیط اطراف ما در حومه‌ای که زندگی می‌کنیم و یا حتی فراتر از آن محیط‌زیست شهری ما محسوب می‌شود.

از گذشته تاکنون آلودگی و تخریب محیط‌زیست وجود داشته و این امر مسئله‌ای تازه نیست؛ اما باید خاطرنشان کرد افزایش جمعیت و پیشرفت صنایع بشری و تکنولوژی باعث شده این آسیب‌ها با وسعت و عمق بیشتر به محیط‌زیست لطمه وارد کند به‌طوری‌که اگر جلوی این انفجار آلودگی‌ها گرفته نشود، طی دهه‌های آینده محیط‌زیستی برای آیندگان باقی نخواهد ماند.

مسئولیت حفاظت از محیط‌زیست طبق اصل ۵۰ قانون اساسی وظیفه‌ای همگانی اعلام‌شده که هیچ‌کس از آن مستثنا نیست.

گاهی از یاد می‌بریم که چطور باید در برابر این وظیفه احساس مسئولیت کنیم و شاید اصلاً مفهوم مسئولیت را در این زمینه به‌خوبی درک نکرده‌ایم.

به کودکانمان می‌آموزیم که نباید محیط خانه و یا داخل خودروی شخصی‌مان را کثیف کنند ولی خودمان در قبال آلودگی شهری و طبیعی که به وجود می‌آوریم عکس‌العملی نشان نمی‌دهیم.

شیشهٔ ماشین را پایین می‌کشیم و فریاد می‌زنیم «چوب بستنی تو پرت کن بیرون صندلی‌های ماشینو کثیف کردی!» غافل از اینکه بیرون همان‌جایی است که محیط‌زیست طبیعی و یا شهری ما را تشکیل می‌دهد. ما حاضر نیستیم دستمال‌کاغذی مچاله شده یا آدامس جویده شده‌مان را ساعتی داخل جیبمان نگه‌داریم تا درون سطل زباله بیندازیم و یواشکی به‌طوری‌که دیگران نبینند و خیلی آرام از دستمان به زمین می‌اندازیم و وانمود می‌کنیم اتفاقی نیفتاده!

غافل از آنیم که کودکان می‌بینند، الگوبرداری می‌کنند، یاد می‌گیرند و تکرار می‌کنند و آلوده کردن محیط‌زیست را از والدین خود به ارث می‌برند.

وقتی خودمان هنوز به مسئولیت و وظیفهٔ انسانی در قبال محیط‌زیست اطرافمان آگاه نیستیم و توانایی به فعلیت رساندن آن را نداریم چطور می‌توانیم برای آیندگان چیزی باقی بگذاریم.

رشد جمعیت باعث شده که ما به هر قیمتی دست به تخریب جنگل‌ها و مراتع بزنیم. شهرک و خانه‌سازی می‌کنیم که مبادا بی‌سرپناه بمانیم و غافل از این هستیم که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم چه اثری بر روی خودمان می‌گذاریم.

تمام آسیب‌هایی که وارد می‌سازیم به‌طور مجدد به خودمان برمی‌گردد چراکه قانون طبیعت حرکتی زنجیرواراست که ما یک قسمت از این زنجیره را تشکیل می‌دهیم.

فرهنگ‌سازی و آموزش جزو اصول بسیار لازم و ضروری برای آگاهی از مسئولیت هر فرد درزمینهٔ حفظ محیط‌زیست است.

وضع بایدها و نبایدهایی در این حوزه به حفاظت از محیط‌زیست کمک شایانی می‌کند اما آنچه اصل را تشکیل می‌دهد، یادآوری این نکته است که هر کس خودش از درون به این قطعیت برسد که باید مواظب حرکات و رفتار خود در قبال طبیعت باشد.

با توجه به موج بی‌فکری و بی‌وجدانی برخی از انسان‌ها که تنها تفکر زندگی‌شان بر پایهٔ به دست آوردن پول به هر قیمتی بنا شده است. عده‌ای نیز باید یادآور و نقطهٔ مقابل این افراد بی‌مسئولیت باشند.

فعالیت‌ها و به‌اصطلاح پیشرفت صنعتی و تکنولوژی ما آسیب‌های بسیار جدی و خطرناکی به جنگل‌ها، مراتع، دریا، حیات‌وحش، گونه‌های مختلف جانداران و… رسانده است.

وقت آن رسیده که هرکدام از ما به مسئولیت خود در قبال محیط‌زیست پی ببریم و در قبال حفظ آن بکوشیم.

چراکه حال زمین خوب نیست…

منتشر شده در: شماره ۲۷ نشریه ستاره شرق