“حشمتیه؛ نهالی نو ریشه‌ای کهن”؛ کار سخت دانشگاه علوم پزشکی سبزوار تازه آغاز شده است!

سبزواریان – علی نورآبادی: «حشمتیه؛ نهالی نو ریشه‌ای کهن» این شعار برای بیمارستان حشمتیه انتخاب شده است که شعار زیبایی هم هست. بیمارستان حشمتیه نهالی نیست که تازه کاشته باشیم بلکه جوانه‌ای است که بر ساقه سروی کهن‌سال صدساله روییده. باید مراقبت کنیم تا با تنومند شدن این جوانه بر عظمت سرو کهن‌سال شهرستان افزوده شود.

بیمارستان حشمتیه موجب ترافیک می‌شود، بیمارستان حشمتیه مشکلات فاضلاب دارد، بیمارستان حشمتیه پارکینگ ندارد، بیمارستان حشمتیه هنوز همه بخش‌ها و تجهیزاتش کامل نیست و… این را آوردیم تا بگوییم سرمان توی حساب است و از مشکلات و کمبودهای این بیمارستان بزرگ خبر داریم؛ اما همه این‌ها نباید موجب شود که از اصل بیمارستان را زیر سؤال ببریم و آن را تحقیر کنیم.

بیمارستان حشمتیه جزو طرح‌های مهر ماندگار در دولت گذشته بود که متأسفانه تکمیل نشد و نیمه‌کاره روی دست مسئولان دانشگاه علوم پزشکی باقی ماند. ما با طرحی روبرو بودیم که ۵۰ یا ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت. دو راه بیشتر نداشتیم: یا باید آن را با همه مشکلاتش رها می‌کردیم تا همچنان باد در راهروها و اتاق‌های بی‌دروپیکرش بپیچد و زوزه بکشد؛ و یا باید آستین‌ها را بالا می‌زدیم و آن را با همه مسائل و مشکلاتش تمام می‌کردیم. راه سومی وجود نداشت. شما بودید چه می‌کردید و کدام راه را انتخاب می‌کردید؟ مسئولان دانشگاه علوم پزشکی هم در برابر عمل انجام‌شده‌ای قرار گرفته بودند و باید یکی از آن راه را انتخاب می‌کردند. اگر راه اول را انتخاب می‌کردند طرح به این عظمت همچنان نیمه‌کاره رها شده بود و سبزوار الآن بیمارستان حشمتیه ای نداشت. تازه بودجه سنگینی که از بیت‌المال برای ساخت نیمی از آن هزینه شده به باد رفته بود. چه کسی پاسخگوی هزینه‌های بربادرفته بود؟ همچنین ساختمان نیمه‌کاره چند سال دیگر فرسوده و از بین می‌رفت. آیا شما بودید این راه را انتخاب می‌کردید؟

انتخاب راه دوم بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود؛ آن‌هم در چنین وضع بی‌پولی و بی‌اعتباری که همه نهادها و دولت گرفتارش هستند. انتخاب راه دوم هم ریسک زیادی داشت و هم همت بالایی می‌طلبید. مسئولان دانشگاه علوم پزشکی با همت بالایی که داشتند همه این سختی‌ها و خطرها را به جان خریدند و با تلاش شبانه‌روزی خود بیمارستان حشمتیه را به نتیجه رساندند.

راه سومی وجود نداشت؛ بله ‌ راه سومش این بود که طرح به این عظمت در وسط شهر ساخته نمی‌شد؛ اما از زمان راه سوم خیلی گذشته بود و برگشت به صفر امکان‌پذیر نبود. همه، مشکلات بیمارستان حشمتیه را قبول دارند اما زمانی که مجوز ساخت بیمارستان امضا می‌شد و طرحش کشیده و پی‌هایش ریخته می‌شد باید فکر این مشکلات را می‌کردند نه وقتی‌که بیش از نیمه از طرح ساخته شده است. در این مجال در پی پیدا کردن مقصر یا مقصران این کوتاهی‌ها، غفلت‌ها و کم‌کاری‌ها نیستیم چون دیگر فایده‌ای ندارد. مهم تبیین درست مسائل و مشکلات و منصفانه و همه‌جانبه دیدن کارها و تلاش‌هاست. به‌هرحال بیمارستان حشمتیه که دو سه روز دیگر افتتاح می‌شود، شاهد روشنی است برای این‌که:

۱- قبل از هر چیز جا دارد به مسئولان دانشگاه علوم پزشکی یک «خسته نباشید»‌ بگوییم. خسته نباشید برای این‌که کمر همت را بستند، آستین‌ها را بالا زدند و با وجود همه این مشکلات، بیمارستان را تکمیل کردند. واقعاً خسته نباشید.

۲- بله بیمارستان حشمتیه موجب ترافیک می‌شود، بیمارستان حشمتیه مشکلات فاضلاب دارد، بیمارستان حشمتیه پارکینگ ندارد، بیمارستان حشمتیه هنوز همه بخش‌ها و تجهیزاتش کامل نیست، افتتاح بیمارستان انتخاباتی است و… این را آوردیم تا بگوییم سرمان توی حساب است و از مشکلات و کمبودهای این بیمارستان بزرگ خبر داریم؛ اما این‌ها دلیل نمی‌شود که اصل این طرح عظیم را زیر سؤال ببریم. زیر سؤال بردن بیمارستان عظیم حشمتیه و تلاش‌هایی که برای تکمیل آن صورت گرفته کمال بی‌انصافی است. متأسفانه ما معمولاً مسائل را از پشت عینک دودزده سیاسی و جناحی می‌بینیم و حتی حاضریم همه‌چیز را برای منافع فردی و جناحی‌مان قربانی کنیم. نگاه سیاسی و جناحی بسیار تنگ و بیمار و ناقص است. کوته‌فکری و تنگ‌نظری است اگر این کار را صرفاً از روزنه تنگ و تاریک سیاسی و جناحی بنگریم و آن را حمل بر حمایت از فرد یا گروه سیاسی خاصی کنیم؛ اینجا پای منافع و مصالح کلی شهرستان و منطقه در میان است. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که درباره همه‌کس و همه‌چیز منصف باشیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که نقاط مثبت و کارهای خوب رقیب و حتی مخالفمان را هم ببینیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که تحمل شنیدن حرف‌ها و نظرات مخالف خودمان را داشته باشیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که به‌جای جنجال، هیاهو و دعوا محترمانه با هم گفتگو کنیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که منافع بلندمدت شهرستان را بر منافع موقتی و زودگذر خود ترجیح دهیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که منافع و مصالح منطقه سبزوار را بر منافع شخصی و گروهی و جناحی‌مان ترجیح دهیم. ای‌کاش به این رشد و بلوغ فکری و روحی برسیم که منافع شهرستان و مسائل مردم برایمان اولویت داشته باشد. از این زوایا مسائل را دیدن و با این نیت کار کردن، بسیار زیباتر، عمیق‌تر و شیرین‌تر است.

۳- حالا سبزوار، بیمارستان حشمتیه دارد؛ یکی از پیشرفته‌ترین و مجهزترین بیمارستان‌های استان و منطقه. بدون شک مشکلات بیمارستان حشمتیه با جنجال و هیاهو و چنگال کشیدن به صورت همدیگر و انداختن مسائل به گردن دیگران حل نخواهد شد. این جنجال‌ها نه‌تنها گرهی از مشکلات باز نخواهد کرد بلکه آن‌ها را پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌کند. هیچ مشکلی نیست که راه‌حلی نداشته باشد، اما مشکلات تنها با همفکری، همکاری و تعامل با یکدیگر برطرف می‌شوند. اگر مسئولان محترم به‌جای جنجال‌ها و پر رنگ کردن اختلاف‌ها و دعواها به فکر حل مشکلات شهر از جمله بیمارستان و غیره باشند قطعاً راه‌حل‌ها را پیدا خواهند کرد. اساساً کار و وظیفه ذاتی مسئولان این است که بنشینند و مسائل شهر و مشکلات مردم را حل کنند؛ مگر غیرازاین است. بهتر است مسئولان به‌جای این اختلافات و خدای‌نکرده دعواها از هم‌اکنون به فکر طراحی و ساخت بیمارستانی جدید در مکانی مناسب، با امکانات بهتر و بخش‌های جدیدتر پژوهشی و درمانی باشند. بر اساس استانداردها منطقه سبزوار هنوز – حتی با افتتاح حشمتیه- بیش از ۶۰۰ تخت بیمارستانی کمبود دارد. به‌هرحال هوشمندی و توانمندی مسئولان و مدیریت شهری تنها زمان بروز مشکلات و حل آن‌ها مشخص می‌شود وگرنه در وضع عادی همه ما حرف زیاد می‌زنیم و ادعاهای بزرگی می‌کنیم.

۴- بیمارستان حشمتیه شاهد بزرگی است برای طرح‌هایی که قبل از آغازش، مطالعه و کارشناسی دقیقی درباره‌اش صورت نگرفته و جنبه‌های مختلف آن بررسی و دیده نشده است. ازاین‌گونه طرح‌های مشکل‌دار به‌ویژه در دولت گذشته کم نداریم؛ این را با اطلاع می‌گویم چون نمونه‌هایش را در شهرها و استان‌های مختلف دیده‌ام. همچنین این بیمارستان شاهد بزرگی است برای برخی قصورها و تقصیرها و غفلت‌های خود ما؛ بنابراین بیمارستان حشمتیه باید به‌عنوان تجربه‌ای بزرگ همیشه پیش چشم مسئولان و مدیریت شهری سبزوار باشد. همه ما ازجمله مسئولان و مدیریت شهری باید این تجربه را همیشه پیش چشم خود داشته باشیم تا طرح‌ها برنامه‌های آینده این اشتباهات، کم‌کاری‌ها، تقصیرها و غفلت‌ها را تکرار نکنیم. به قول نبی گرامی (ص): مؤمن نیست کسی که از یک سوراخ دو بار گزیده شود.

۵- بد نیست نگاهی به وضع موجود دانشگاه بیندازیم؛ وضع دانشگاه علوم پزشکی سبزوار نه‌تنها مطلوب نیست بلکه در وضع نگران‌کننده‌ای قرار گرفته است. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار با این گستردگی و این‌همه تجهیزات هنوز جزو تیپ سه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است و رتبه ۲۷ را در میان این دانشگاه‌ها دارد. همچنین در آخرین رتبه‌بندی دقیقی که دانشگاه شهید بهشتی ارائه کرد، دیدیم که دانشگاه علوم پزشکی سبزوار تقریباً هیچ جایگاهی در هیچ‌کدام از شاخص‌ها نداشت. در این رتبه‌بندی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار حتی از دانشگاه‌های شهرهایی مانند گناباد، بجنورد، بیرجند و تربت‌حیدریه هم عقب‌تر افتاده است؛ درحالی‌که قدمت دانشگاه سبزوار از دانشگاه‌های برخی از این شهرها بیشتر است. هفته گذشته در خبرها داشتیم که سرمایه‌گذاران ایتالیایی قرار است در برخی شهرهای همسایه بیمارستان ۵۰۰ تختخوابی بسازند، اگر این اتفاق بیفتد قطعاً تا چهار پنج سال دیگر این شهرها هم در علوم پزشکی از ما جلو خواهند زد. اگر چنین وضعی ادامه یابد و دانشگاه علوم پزشکی سبزوار فکری برای ارتقای کیفی و کمی خود نکند هیچ بعید نیست که همین مقدار اندک هم از دانشگاه گرفته شود. دوره کم‌کاری و اهمال و دل‌خوش کردن به چیزهای اندک و رابطه‌ها گذشته است. دوره، دوره کار و تلاش و پژوهش است. فراموش نکنیم که در دنیای انفجار اطلاعات و شبکه‌های گسترده ارتباطی هیچ‌چیز پنهان نمی‌ماند اما در عوض زمینه‌ها و فرصت‌های بی‌نظیر زیادی برای رشد و پیشرفت فراهم شده است؛ فقط همت، هوشمندی و کار و تلاش می‌خواهد.
به‌هرحال این وضع به‌هیچ‌وجه شایسته و پذیرفتنی نیست؛ این دانشگاه باید با رشد کمی و بالاتر بردن سطح علمی خود به تیپ یک ارتقا یابد.

۶- بیمارستان مجهز و به‌روز حشمتیه باید وسیله‌ای برای ارتقای سطح علمی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار باشد. اگر سطح علمی دانشگاه قبل و بعد از راه‌اندازی بیمارستان حشمتیه تغییری نکند قطعاً ظلم کردیم. اگر تنها به جنبه‌های درمانی این بیمارستان اکتفا کنیم قطعاً ضرر کردیم و عقب افتادیم. کلینیک و بیمارستان برای درمان کم نیست و اگر فقط مباحث درمانی را مدنظر داشتیم نیاز به‌صرف این‌همه وقت و هزینه نبود. هدف اصلی ساخت و راه‌اندازی این بیمارستان مباحث علمی و پژوهشی آن بود. این بیمارستان باید مکانی برای اجرای طرح‌های بزرگ علمی و پژوهشی در حوزه‌های مختلف پزشکی باشد. بیمارستان حشمتیه درواقع بازوی علمی و تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار است نه بازوی درمانی آن؛ بنابراین باید به‌شدت مراقب باشد که جنبه‌های علمی و تحقیقاتی بیمارستان کم‌رنگ نشود. دانشگاه به‌هیچ‌وجه نباید ذره‌ای از مباحث علمی و تحقیقاتی بیمارستان کوتاه بیاید. مباحث تحقیقاتی و پزشکی باید هدف و اولویت اصلی بیمارستان حشمتیه باشد. فراموش نکنیم که دانشگاه علوم پزشکی سبزوار هنوز راه‌های نرفته زیادی دارد و باید کارهای بزرگی انجام دهد. اگر تا حالا استادان، پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بهانه‌ای برای نداشتن و یا کمبود تجهیزات و امکانات داشتند حالا با راه‌اندازی بیمارستان مجهز و به‌روز حشمتیه دیگر این بهانه را نخواهند داشت و هیچ عذری پذیرفته نیست. از این به بعد کم‌کاری در زمینه علمی و پژوهشی هم موجب عقب ماندن خود دانشگاه می‌شود و هم ظلم در حق شهرستان است. با تکمیل بیمارستان حشمتیه به‌نوعی تازه‌کار دانشگاه علوم پزشکی آغاز شده است. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار از این به بعد راه سختی را در پیش دارد چون باید کارهای علمی و تحقیقاتی بزرگی را انجام دهد. کار دانشگاه علوم پزشکی سبزوار از این به بعد بسیار سخت‌تر می‌شود چون باید از لاک محدود شهرستانی بیرون بیاید و با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پزشکی بزرگ رقابت کند. وظیفه دانشگاه علوم پزشکی سبزوار بسیار سخت‌تر شده است چون از این به بعد باید طرح‌های علمی و پژوهشی در حد کشوری را با موفقیت به سرانجام برساند. سبزوار ظرفیت‌های زیادی در زمینه‌های گیاهان دارویی (رتبه اول استان در زمینه گیاهان دارویی)، طب سنتی، گیاه‌پزشکی، دامپزشکی و عرصه‌های دیگر دارد؛ دانشگاه علوم پزشکی باید این ظرفیت‌ها را به فعلیت برساند. دانشگاه علوم پزشکی باید با همکاری دانشگاه‌ها و نهادی دیگر چندین مرکز رشد و شرکت دانش‌بنیان را در حوزه‌های مختلف پزشکی ایجاد و پشتیبانی کند؛ به‌ویژه که در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد راه‌اندازی شرکت داروسازی طاها هم خواهیم بود. سبزوار ظرفیت دارد که در زمینه‌های دارویی و پزشکی به یک قطب علمی و تحقیقاتی تبدیل شود؛ و در کلام کار دانشگاه علوم پزشکی سخت‌تر شده است چون از این به بعد باید در سطح ملی حرفی برای گفتن داشته باشد. مهم نیست رئیس دانشگاه چه کسی باشد مهم آن است که دانشگاه اگر بخواهد از قافله علم عقب نماند و سری میان سرها باشد باید این اهداف و برنامه‌ها را دنبال کند و این‌گونه تلاش کند.

۷- و بالاخره، مسئولان دانشگاه علوم پزشکی همان‌طور که با همت عالی و تلاش شبانه‌روزی توانستند بیمارستان حشمتیه را تکمیل کنند امیدواریم با همین همت و تلاش، دیگر طرح‌ها و برنامه‌های دانشگاه و شهرستان را هم به نتیجه برسانند؛ طرح‌هایی مانند پردیس دانشگاه، پیگیری جدی برای ایجاد دانشکده‌های داروسازی، طب سنتی و دندان‌پزشکی، ارتقای سطح دانشگاه علوم پزشکی،‌ انجام طرح‌های علمی و پژوهشی و غیره. آمدن وزیر و دیگر مسئولان کشوری برای افتتاح بیمارستان فرصت خوبی برای پیگیری این مطالبات است. باید کار کرد، فقط کار آن‌هم بدون هیاهو و جنجال. با هیاهو و جنجال نه کاری انجام می‌شود و نه مشکلی حل خواهد شد.