سرنگونی هواپیمای روسی توسط موشک روسیه!

پدافند هوایی سوریه هواپیمای ایلوشین-۲۰ روسیه را سرنگون کرد وزارت دفاع روسیه: سرنگونی هواپیمای روسی در اثر اقدامات غیرمسئولانه اسرائیل بوده و حق پاسخ را برای خود محفوظ می‌دانیم

اشاره: شامگاه چهارشنبه گذشته پس‌ازآنکه نیروی هوایی اسرائیل حملاتی را علیه سوریه ترتیب داد، یک هواپیمای روسی مدل ایلوشین-۲۰ از صفحه رادار محو شد. این هواپیما که ۱۵ سرنشین روس در آن حضور داشتند، به همراه تمامی سرنشینانش پس از هدف قرار گرفتن از سوی پدافند هوایی سوریه که به اشتباه هواپیمای روسی را هدف گرفته بود، سرنگون و هر ۱۵ سرنشین آن جان خود را از دست دادند. بااین‌حال مسکو دلیل سرنگونی این هواپیما را رفتار غیرمسئولانه جنگنده‌های اسرائیلی عنوان کرده که از هواپیمای روسی به‌عنوان سپر دفاعی استفاده کرده‌اند. موضوعی که خشم مسکو را به دنبال داشته و مقامات این کشور اعلام کرده‌اند، حق پاسخ را برای خود محفوظ می‌دانند. پیش‌ازاین نیز در سال ۲۰۱۵ یک جنگنده سوخوی روسی از سوی دو جنگنده اف-۱۶ ترکیه مورد هدف قرار گرفت که منجر به ایجاد تنش در روابط دو کشور شد. حال پرسش این است که واکنش روسیه به سرنگونی هواپیمای خود در سوریه چه خواهد بود؟ آیا مسکو به تلافی این حادثه علیه اسرائیل اقدام نظامی خواهد کرد و یا همچنان موضع سکوت و همراهی با رژیم صهیونیستی در اولویت سیاست‌های دولت پوتین قرار خواهد گرفت؟

وزارت دفاع روسیه در روز چهارشنبه ۱۷ سپتامبر، حدود ساعت ۱۱ شب، خبر از قطع تماس با یک هواپیمای مدل ایلوشین-۲۰ روسیه با ۱۵ سرنشین آن منتشر کرد. هم‌زمان با حمله نیروهای اسرائیلی به لاذقیه، این هواپیما بر فراز دریای مدیترانه در حال پرواز بوده است. شبکه سی‌ان‌ان، به نقل از یک مقام آمریکایی آگاه مدعی شد پس از حمله موشکی اسرائیل به سوریه، این هواپیما به‌طور غیرعمدی توسط توپخانه ضد هوایی سوریه سرنگون شده است. این مقام گفته، سوریه واقعاً تلاش کرد با حمله موشکی اسرائیل مقابله کند. خبرگزاری دولتی روسیه، ایتارتاس، هم اسرائیلی بودن این حمله را تأیید کرد و گفت: هواپیمای روسی در حین حمله جنگنده‌های اف-۱۶ نیروی هوایی اسرائیل به استان لاذقیه، از رادار محو شد. مقام آمریکایی ادعا کرد هواپیمای روسی توسط سامانه ضد هوایی که روس‌ها به سوریه فروخته بودند، سرنگون شد. سرانجام پس از مطرح‌شدن چندین گمانه‌زنی، وزارت دفاع روسیه، تأیید کرد پدافند هوایی سوریه با یک موشک اس-۲۰۰ هواپیمای روسی را ساقط کرد، اما این اقدام را نتیجه رفتار غیرمسئولانه اسرائیل دانست. به گفته وزارت دفاع روسیه، خلبانان اسرائیلی، در کنار هواپیمای روسی پناه گرفته بودند و این امر هواپیمای روسی را در معرض هجوم پدافند سوریه قرار داد. روسیه همچنین اعلام کرد در اثر اقدامات غیرمسئولانه اسرائیل، ۱۵ سرباز روسی جانشان را از دست دادند و مسکو ضمن خصمانه دانستن اقدامات اسرائیل، حق پاسخ را برای خود محفوظ می‌دارد. علاوه بر این، وزیر دفاع روسیه با همتای اسرائیلی‌اش تماس گرفت و به او اطلاع داد که رفتار اسرائیل غیرمسئولانه بوده است. بااین‌حال رژیم صهیونیستی برای کاهش خشم روسیه بابت سرنگونی یک هواپیمای نظامی این کشور در سوریه، فرمانده نیروی هوایی خود را راهی مسکو کرد. این در حالی است که کرملین اعلام کرده پوتین بنا ندارد با این ژنرال ارشد اسرائیلی دیدار کند. تل‌آویو می‌گوید هیئت اسرائیلی مستنداتی را با خود به مسکو برده تا نشان دهد اسرائیل مقصر سرنگونی این جنگنده که توسط پدافند هوایی سوریه رخ داد، نبوده است. در همین ارتباط بنا به گزارش منابع خبری یکی از مقامات اسرائیلی حاضر در این سفر در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز مدعی شده است: «پدافند سوریه علت سقوط هواپیمای روس بوده است. آن‌ها مدت‌ها پس‌ازاینکه هواپیماهای ما رفته بودند بی‌مهابا، غیرمسئولانه و غیرحرفه‌ای شلیک می‌کردند».
سرنگونی سوخوی روسی
در سال ۲۰۱۵
در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۵ (۳ آذر ۹۴) در مرزِ سوریه و ترکیه هواپیمای سوخوی ۲۴ روسیه به‌وسیله ترکیه سرنگون شد. در پی ساقط شدن این جنگنده روابط دو کشور دچار تنش‌های زیادی شد. پس‌ازآن روسیه تحریم‌های سنگین یک جانبه‌ای علیه ترکیه اعمال کرد. منع واردات از ترکیه به‌ویژه محصولات کشاورزی و خوراکی، اخلال در صدور گاز به ترکیه و لغو تورهای گردشگری از سوی روسیه اقداماتی بودند که پوتین در پاسخ به اقدام نظامی ترکیه صورت داد. با توجه به آنکه بخش قابل‌توجهی از اقتصاد ترکیه بر پایه گردشگری است و بیش از ۵۰ درصد از گاز این کشور توسط روس‌ها تأمین می‌شود، اقدامات روسیه آسیب بزرگی به اقتصاد ترکیه وارد کرد. به دنبال این اتفاق وزارت دفاع روسیه تمامی روابط نظامی با ترکیه را قطع کرد. همچنین روسیه ساخت «آکویو»، تنها نیروگاه هسته‌ای ترکیه واقع در استان مرسین در جنوب ترکیه که از سال ۲۰۱۳ شرکت روس اتم مسئول ساخت آن شد را متوقف کرد. پوتین مدتی بعد در حکمی ویژه، تشدید تحریم‌ها را بر روی ترکیه صادر کرد. به دنبال آن نیز، رئیس‌جمهور روسیه، دستور خروج روسیه از موافقت‌نامه همکاری حقوقی با ترکیه را صادر کرد. این موافقت‌نامه دولتی در سال ۱۹۹۷ امضا شده بود. آندری کارلو، سفیر روسیه در آنکارا، در ارتباط با شروط روسیه برای احیاء روابط دو کشور گفته بود: اگر ترکیه سه شرط عذرخواهی، مجازات عاملان و ارائه تضمین لازم برای عدم تکرار این حادثه را بپذیرد، بحران روابط به پایان می‌رسد. در غیر این صورت، سایر اقدامات ترکیه اثربخشی نخواهند داشت. پس از اقدامات تند و تحریمی روسیه در قبال دولت اردوغان، طی سفر مقامات این کشور به مسکو و عذرخواهی از حادثه رخ‌داده روابط میان دو کشور مجدداً بهبود یافت.