سفالگری دیرینه برآباد دوباره جان می گیرد

سبزواریان: قدمت ۵۰۰ ساله سفالگری در روستای برآباد از توابع بخش روداب شهرستان سبزوار این روستا را به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین جایگاه‌های سفالگری خراسان معروف کرده چنانکه در تاریخ بیهقی از سفالگران و قدمت سفال سبزوار یاد شده است.

به گزارش ایرنا، در گذشته ۶۳ کارگاه سفال‌گری با اشتغال ۲۰۰ نفر در اطراف این روستا فعالیت داشت و کوزه برآباد به استان‌های هم‌جوار صادر می‌شد. امروز گرچه با توسعه فناوری نیاز به کوزه کمتر شده اما این صنعت با ایجاد تنوع در طراحی ظروف سفالین می‌تواند متناسب با نیاز روز بازار احیا شود.

کارگاه‌های سفالگری برآباد در سال‌های ۵۶- ۱۳۵۵ تعطیل شد و نیمی از شاغلان این بخش به سبزوار مهاجرت کردند و برخی با مجوز حفر چاه کشاورزی به این حرفه در روستا مشغول شدند.

پس از حدود ۴ دهه وقفه هم‌اکنون در سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال با همکاری میراث فرهنگی، فرمانداری و مردم منطقه کارگاه سفالگری برآباد در راستای اشتغال‌زایی و کارآفرینی احیا شده است.

یک کارشناس و استاد سفال‌گری به خبرنگار ایرنا گفت: کوزه‌گری از مشاغل حرفه‌ای و رایج مردم این منطقه بود و نام خانوادگی برخی افراد در این منطقه به‌عنوان «کوزه‌گر و سفالگر» مبین آن است.

محمد برآبادی افزود: یکی از بهترین نوع کوزه آب ایران از نظر فرم، ترکیب و کیفیت منحصر به منطقه برآباد است چنانکه برخی ویژگی‌های کوزه از جمله مینیاتوری قصه‌های ایرانی در شاهنامه، اشعار حافظ و باباطاهر خاص این کوزه‌هاست.

وی ادامه داد: در گذشته کوزه از برآباد به کرمان، مازندران، سیستان و بلوچستان و شهرهای جنوبی خراسان صادر و در قبال آن گندم، برنج و خشکبار دریافت می‌شد.

این کارشناس سفالگری افزود: علت رونق سفالگری در این منطقه زمینی به نام «گل کن» با مساحت ۱۰۰ هکتار در غرب روستا است که با کندن ۴۰ سانتیمتر رویه زمین یک لایه رس مرغوب و منحصربه‌فرد حاصل می‌شود.

وی به ویژگی‌های سفال برآباد اشاره و بیان کرد: کوزه‌های تولیدشده در این روستا به علت جنس خاک مورداستفاده، رسوبات معلق در آب را به خود جذب می‌کند که این امر به لحاظ علمی و بهداشتی اهمیت بسزایی دارد. او گفت: احیاء کارگاه و مرمت کوره‌ها و همچنین برگزاری دوره‌های آموزشی تأثیر مهمی بر معرفی هنر و دانش سفالگری به نسل جوان دارد.

سرپرست کارگاه سفال‌گری برآباد نیز گفت: حرفه اصلی مردم این روستا در گذشته هنر سفالگری بوده است که با حذف سفال از زندگی مردم و تخریب کارگاه‌ها هنر سفالگری نیز کمرنگ شد چنانکه امروز از ۶۳ کارگاه تنها پنج کارگاه وجود دارد که آن‌ها نیز مخروبه شده‌اند. هم‌اکنون یکی از این کارگاه‌ها برای فعالیت بازسازی شده است.

حسین برآبادی افزود: ظرف ۲ سال گذشته با همت میراث فرهنگی جهت احیا و مرمت کارگاه‌ها و ترغیب مردم منطقه، امید به رونق دوباره حرفه سفالگری در روستا زنده شده است.

وی با اشاره به اینکه آثار ایجادشده سفالگری شامل کارهای تزئینی و ظروف هفت‌سین بازار مناسبی دارد ادامه داد: در صورت مرمت کوره‌ها زمینه افزایش کارگاه‌ها و آموزش سفالگری به جوانان فراهم می‌شود.

فرماندار ویژه سبزوار نیز گفت: سیاست‌ها در اقتصاد مقاومتی در راستای بهره از ظرفیت‌های هر منطقه است لذا باید با همت اهالی روستای برآباد ساخت کوزه و ظروف سفالی احیا شود و با حمایت مسئولان رونق پیدا کند.

احمد برادران افزود: با هماهنگی انجام‌شده صندوق کارآفرینی امید به لحاظ ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه از کارفرمایان و سرمایه‌گذاران در این طرح حمایت می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به دسترسی منطقه برآباد به کویر احیای دوباره سفالگری علاوه بر رونق صنایع‌دستی این منطقه باعث توجه گردشگران و رونق ظرفیت مغفول مانده کویرگردی در این ناحیه می‌شود.

بخشدار روداب هم گفت: سفالگری برآباد ظرفیت خوبی برای گردشگری منطقه است و با رونق آن افق جدیدی در توسعه گردشگری روداب سبزوار فراهم می‌شود.

حسین فیض‌آبادی افزود: با ورود مسافران و گردشگران زمینه برای معرفی هنرهای سنتی، صنایع‌دستی، آداب‌ورسوم سنتی و غذاها محلی منطقه نیز فراهم می‌شود.

وی ادامه داد: در صورت نیاز و علاقه دانش آموزان با هماهنگی آموزش‌وپرورش زمینه برای ایجاد رشته مرتبط با سفالگری در یکی از هنرستان‌های این بخش فراهم می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سبزوار هم گفت: پس از ۲ سال تلاش و اقناع و توجیه مردم روستای برآباد کارگاه سفالگری در حمام قدیمی این روستا راه‌اندازی شد.

محمودرضا سلیمانی با اشاره به اینکه برآباد مهد سفالگری خراسان است افزود: با احیای صنعت سفالگری ضمن اشتغال پایدار در روستا این منطقه ظرفیت تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های گردشگری غرب استان خراسان رضوی را دارد.

وی ادامه داد: سال ۱۳۹۴ در «روز روستا» با گردآوری سفالگرانی که در گذشته به این حرفه اشتغال داشتند رغبت و اشتیاق در مردم به وجود آمد. در سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال در مرحله نخست راه‌اندازی کارگاه ۲۰ نفر اشتغال فراهم شد که با مرمت کوره‌ها بر این تعداد افزوده می‌شود.

رئیس میراث فرهنگی سبزوار گفت: پس از رونق سفالگری در برآباد این منطقه می‌تواند به‌عنوان دهکده سفال غرب خراسان رضوی معرفی شود.