سنگ‌زنی آیین سنتی عزاداری روستای صدخرو داورزن

ایرنا

 روستای صدخرو شهرستان داورزن در استان خراسان رضوی همچون نقاط مختلف کشور در ماه محرم آداب‌ورسوم خاص دارد و دلباختگان اهل‌بیت (ع) در این روستا با آئین سنگ‌زنی، ارادت خود را به حضرت امام حسین (ع) نشان می‌دهند.

آیین عزاداری سنگ‌زنی دهه اول محرم از سال‌های گذشته در روستای صدخرو از توابع بخش مرکزی داورزن اجرا می‌شود که در این مراسم عزاداران به نشانه اندوه و تألم شدید با بر هم زدن دو چوب یا سنگ و خواندن ذکرهایی در عزای سالار شهیدان، به سوگواری می‌پردازند.

آیین سنگ‌زنی نمادی از سنگ بر سر زدن به نشانه عزای حضرت امام حسین (ع) است که به‌مرورزمان چوب جایگزین سنگ شده است و در آن عزاداران حین خواندن مرثیه با ریتم خاص نوحه، در صف‌های منظم با حرکات نمادین دو قطعه چوب استوانه‌ای شکل را در دست گرفته و بالای سر خود بر هم می‌زنند.

یک پژوهشگر و کارشناس تاریخ درباره این مراسم به خبرنگار ایرنا گفت: این آئین که به سنج زنی نیز مشهور است یکی از رسوم عزاداری در روستای صد خرو داورزن است که سال ۹۱ در قالب آیین‌های عاشورایی به شماره ۸۲۵ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

محمد عبدالله زاده ثانی افزود: در آیین سنگ‌زنی دسته‌های بزرگ عزاداری در قالب کارناوال‌های سوگواری راه می‌افتند که تمام افراد آن سنگ در دست داشته و آن‌ها را به هم می‌کوبند.

وی اظهار داشت: هم‌زمان با دهه اول محرم آن دسته از اهالی روستا که به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند به روستا بازمی‌گردند و در آیین سنگ‌زنی شرکت می‌کنند.

وی گفت: در این آیین، سنگ زنان باید دارای سابقه و مهارت خاص باشند و به رعایت نظم در سنگ‌زنی دقت کنند و با حفظ حرکت دایره و حرکات هماهنگ دست‌وپا بتوانند حلقه حزن را طی کنند.

عبدالله زاده ثانی افزود: شرکت‌کنندگان در این آیین به‌صورت دایره گرد هم می‌آیند و با مهارت خاص با کوبه بزرگ شروع به حرکت نموده و آرام‌آرام از سه ضرب شروع به سنگ‌زنی می‌کنند و این حرکت در ۲۱ ضرب اوج می‌گیرد و در حلقه حزن سنگ زنان در جواب نوحه‌خوان، کشیده و سنگین می‌گویند: «ای وای، وای مصیبتا، عترت و آل مصطفایی همه»  و گاهی می‌نشینند و پس از روضه‌خوانی دو سه دقیقه‌ای مداحان، دوباره حرکت سنگ‌زنی را از سر می‌گیرند. 

این پژوهشگر و کارشناس تاریخ ادامه داد: در آیین سنگ‌زنی تناسب و هماهنگی در حرکت قابل‌تحسین است و این نوع سوگواری تأثیر به سزا در غم و سوزی دارد که سنگ زنان برای مستمعین انجام می‌دهند.

وی اظهار داشت: در شیوه حلقه حزن، چندین حلقه متحد ایجاد می‌شود و در این فضا افراد بسیاری می‌توانند سنگ‌زنی کنند و به تعزیه شور مضاعف ببخشند.

وی گفت: در آیین سنگ‌زنی روستای صدخرو به نونهالان توجه می‌شود و از آن‌ها در سنگ‌زنی استفاده می‌گردد و پیشکسوتان این هنر را به سوگواران منتقل می‌کنند.

عبدالله زاده ثانی افزود: عزاداری برای حضرت امام حسین (ع) در روستای صدخرو علاوه بر سوگ و شور، تأثیر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برای روستائیان دارد زیرا عزاداران بسیار از مناطق مجاور به این روستا می‌آیند.

صدخرو از روستاهای قدیمی ایران در مجاورت جاده تهران – مشهد و در ۱۸ کیلومتری شهرستان داورزن قرار دارد.