مؤسسه
گزارشی از آنچه در مورد مؤسسهای به نام «آبادانی دیار سربداران» میدانیم و نمیدانیم! ستاره شرق آنچه پیش روی شما قرار دارد، آن چیزهایی است که در مورد مؤسسهای مهم در دیار سربداران میدانیم! اگر میخواستیم آنچه را نمیدانیم بنویسیم، باید چند جلد کتاب چاپ میکردیم! تلاش ما این است که این مطلب آغازی باشد
گزارشی از آنچه در مورد مؤسسهای به نام «آبادانی دیار سربداران» میدانیم و نمیدانیم!
ستاره شرق
آنچه پیش روی شما قرار دارد، آن چیزهایی است که در مورد مؤسسهای مهم در دیار سربداران میدانیم! اگر میخواستیم آنچه را نمیدانیم بنویسیم، باید چند جلد کتاب چاپ میکردیم! تلاش ما این است که این مطلب آغازی باشد برای پاسخ به این پرسش مهم در افکار عمومی حوزۀ جغرافیایی سبزوار، جوین، جغتای، خوشاب، داورزن، ششتمد و روداب که: چرا برای مردم شفافسازی لازم در مورد مؤسسهای مدعی آبادانی دیار سربداران، انجام نمیشود؟
یک رمان
جان گریشام، نویسندۀ مشهور رمانهای جنایی ـ حقوقی کتابی دارد به نام شرکت (The firm). این کتاب ـ که به عقیدۀ نگارنده، بهترین اثر او است ـ مانند بسیاری از آثارش مورد اقتباس سینمایی قرار گرفته و فیلم سینمایی مشهور «شرکت» با بازی تام کروز از همین رمان اقتباس شده، هرچند مثل بسیاری از نسخههای سینمایی، به قدرت رمانش نیست. در این داستان، یک وکیلِ نخبۀ تازه فارغالتحصیل شده به استخدام شرکتی عجیب درمیآید که ظاهراً نباید اینقدر متمول باشد، اما وکیل جوان با تعجب درمییابد که این شرکت، امکانات بسیار گرانقیمتی برای پرسنل خود فراهم میکند و شرکای ارشد شرکت و مدیران، ثروتی بسیار هنگفت به دست آوردهاند! تمام کارها و امور شرکت نیز قانونی است و اثری از روشهای مافیایی یا پولشویی یا هر نوع روش انحرافی برای جمعآوری این ثروت دیده نمیشود!
وکیلِ جوان بهتدریج و با حل شدن در نظامِ اداری شرکت، متوجه بعضی ناهمخوانیها و تناقضها میشود، او بعد از مدتی سر درمیآورد که درصد بسیار زیادی از مراودات حقوقی و اقتصادی شرکت، در «سایه» انجام میگیرد و عملاً قابلمشاهده نیست. به همین دلیل وکلا و شرکای شرکت همیشه تعداد محدودی هستند و گزینش بسیار سختی در استخدام آنان انجام میگیرد تا اطلاعات درز نکند. درنهایت یک مأمور افبیآی مخفیانه با این وکیلِ جوان و نخبه ارتباط میگیرد و جوان تازه میفهمد که شرکت تا چه حد تحت نظر بوده و هست! درست زمانی که میخواهد خود را از منجلاب شرکت بیرون بکشد متوجه میشود که به دلیل امکاناتِ گرانقیمتی که از شرکت گرفته، تضمینهای بزرگی ارائه داده! ضمن آنکه میفهمد نادانسته دست خودش نیز در بعضی چرخهها آلوده شده است. علاوه بر همۀ اینها شرکت از روابط نامشروع او با فردی غیر از همسرش تصویر تهیه کرده و تجربه نشان داده که شرکت حتی حاضر به قتل وکلای متمرّد نیز هست! یعنی میتوانند هم تمام ثروتش را بگیرند هم همسرش را هم زندان بیندازندش، هم باعث مرگی ظاهراً تصادفی شوند!
ادامۀ داستان را بگذاریم برای آنها که سراغش میروند تا بخوانند. صفحه جلد این شمارۀ نشریه از صفحۀ جلد همین کتابِ جان گریشام الهام گرفته شده. عنوان این کتاب به شکلی مبهم به «شرکت» اشاره میکند و در زبان انگلیسی، از حرف تعریف «The» قبل از آن استفاده میکند؛ یعنی شرکتی که مدنظر همۀ ماست و میدانیم کدام است اما از ماهیت آن اطلاع درستی نداریم. این مدت به این فکر میکردم که ما نیز در دیار سربداران گاهی از تعبیر «مؤسسه» استفاده میکنیم برای مجموعهای که همه میشناسیمش و از قدرت نفوذ آن خبرداریم اما نمیدانیم چیست؟ چطور کار میکند؟ چهکاری میکند؟ و …
مؤسسه
چند ماهی هست در سایت، کانال تلگرامی و پیج اینستاگرام سبزواریان، در مورد مؤسسه تولید محتوا میکنیم. جالب آنکه تاکنون هیچ پاسخ رسمی و قابلانتشاری در مورد این مطالب (که اکثراً حالت طرح مسئله و پرسشگری داشتهاند) دریافت نکردهایم! هرچند مدیران و تحریریۀ نشریه گاهی طی جلسات یا گفتوگوهایی، واکنشهای غیرمستقیمی را نسبت به مطالب دیدهاند، اما مدیرانِ خود مؤسسه و مدیران شهرستان و منطقه، حاضر به توضیح در مورد آن نشدهاند. مقامهای دادگستری، به دلیل آنکه پروندۀ قضایی مؤسسه در جریان است، حاضر به توضیح آن به رسانهها نیستند و فقط اخبار کلی را بیان میکنند، فرماندار ویژۀ شهرستان حاضر به گفتوگو در مورد مؤسسه نشد، نمایندگان هم معمولاً به همین شکل رفتار میکنند. البته علیاصغر عنابستانی، چند بار به دفاع از عملکرد مؤسسه پرداخته که بهصورت ویدیو و متن در رسانهها موجود است.
چندی پیش، ما ۱۲ سؤال اساسی را در مورد مؤسسه دیار آبادانی سربداران منتشر کردیم و منتظر ماندیم تا کسی در این شهرستان در مورد آنها پاسخ بدهد. این پرسشها:
آیا «مؤسسه آبادانی دیار سربداران» در ساختار اداری وزارتخانههای کشور، ثبت شده است؟ در چه تاریخی؟ اگر ثبت شده است، لینک مرتبط با این ثبت یا مدرک آن را منتشر کنید.
اساسنامۀ مؤسسه کجاست؟ چند اساسنامه در این سه دهه فعالیت آن وجود داشته است و برنامهها بر اساس کدامیک پیش رفته است؟ اساسنامههای مصوب و رسمی مؤسسه را منتشر کنید.
مدیرعامل، هیئتمدیره و هیئت مؤسس چه کسانی هستند؟ با توجه به اینکه بخشی از پروژههای مرتبط با بیتالمال، به دست این مؤسسه بوده است، این مدیران چه زمانی در مورد هزینهکردشان از منابع ملّی (نقدی یا غیرنقدی) به مردم پاسخ خواهند داد؟
زمینهای سجادشهر دچار چه مشکلی هستند؟ مؤسسه چه سهمی دارد؟ پرسشهای جزئی فراوانی در مورد سجادشهر وجود دارد.
مؤسسه در شهرک اندیشه چه کرده است؟ وضعیت پروندههای این شهرک چه طور است؟
مؤسسه چه نفعی در توحیدشهر برده است؟ چرا بقیۀ فازهای این شهرک ادامه نیافته است؟
مؤسسه بابت پروژههایی چون فرودگاه، چقدر زمین دریافت کرده است؟ در کجا؟ الآن در دست چه کسی هستند؟ آیا زمینهایی که باید به افراد تحویل میدادند، دادهاند؟
صندوق جاویدان، برج وندا و دیگر ساختمانهایی که با مجوزهای خیریه تأسیسشدهاند آیا ارتباطی با موسسه دارند؟ اگر دارند، چرا تجاری و شخصی فروختهشدهاند؟
زمینهای دولتی که در اختیار مؤسسه بودهاند و بعد بهصورت شخصی واگذارشدهاند کدامها هستند؟
منطقۀ ویژۀ اقتصادی و دیگر پروژههای درآمدزای دولتی چرا به مؤسسه واگذارشدهاند؟ آیا مجوزهای لازم را دارد؟ آیا مؤسسات و شرکتهای دیگری در این شهر وجود ندارند برای این تصدیگری؟
ارتباط مؤسسه با انتخابات چیست؟ هزینههای تبلیغاتی کدام نامزدهای در انتخابات مختلف مجلس، شورا و … توسط مؤسسه تأمین شده است و چرا؟
چه اشخاص حقوقی و حقیقی، باید مسئولیت عملکرد مؤسسه را بپذیرند و حاضرند در مقابل افکار عمومی و رسانهها در قالب مصاحبه یا نشست خبری پاسخگو باشند؟
احتمالاً خود شما حدس زدهاید که این پرسشها نیز بیپاسخ ماندهاند! این سکوت و محافظهکاری مسئولان منطقۀ ما، یک عادت سنتی است که با ضربالمثل «آسته برو آسته بیا! که گربه شاخِت نزنه» برنامهریزیشده! غافل از اینکه دورۀ این تفکرات سنتی گذشته و در عصر مدرن، مردم مطالبه میکنند و پاسخ میخواهند. حال که مسئولان امر پاسخ نمیدهند، قرار نیست ما هم اطلاعرسانی نکنیم! در این مطلب میخواهیم افکار عمومی شهرستان و منطقه را از آنچه در مورد مؤسسه میدانیم آگاه کنیم و آنها را حساس کنیم روی مهمترین مسائلی که باعث شده سیستم قضایی و امنیتی، روی مؤسسه متمرکز شود:
مجوز تأسیس
اصلیترین گرهِ کار مجموعهای که آن را بهعنوان «مؤسسۀ آبادانی دیار سربداران» میشناسیم، هویت آن است. این مؤسسه خصوصی است یا دولتی؟ چه سالی مجوز گرفته و از کجا؟
طبق اطلاعات سامانههای رسمی، مؤسسهای به نام «آبادانی دیار سربداران» در سال ۱۳۷۵ مجوز گرفته است. شماره ثبت آن ۱۸ و شناسۀ ملی آن ۱۰۳۸۰۰۰۴۲۵۷ است. هیئتمدیرۀ این مؤسسه چندین بار عوضشدهاند. در حال حاضر مدیرعامل مؤسسه «هادی سدیدیان» است. اعضای هیئتمدیره نیز عبارتاند از: جلال جمالی کاظمینی، سید جلال علویمقدم، علی زرقانی، سید محسن فاضل هاشمی، جواد طیبی و آرش پارسیاننژاد.
بسیاری از این نامها برای مردم سبزوار، کاملاً آشنا هستند! نامهای آشناتر جالبی در میان هیئتمدیرههای سابق و اسبق وجود دارد، ازجمله: اسماعیل فیلهکش، مهدی محسنیثانی و مهدی صفار!
چند اسم دیگر هم از هیئتمدیرۀ سابق بخوانیم: مهدی شمسآبادی، سید مجید رباطسرپوشی (بازرس)، ابوالقاسم ابراهیمی، غلامرضا مناجاتیپور (بازرس)، علی اسکندری و محمود خسروی.
بعد از تأسیس در سال ۱۳۷۵، یکبار در سال ۱۳۸۵، بار دیگر در ۱۳۹۰، بعد در سال ۱۳۹۴ و نهایتاً در سال ۱۳۹۹ هیئتمدیرۀ مؤسسه دچار تغییراتی شده است.
داستان تأسیس
بارها از اهالی مطلع و خصوصاً کسانی که لقب «بزرگان شهر» را یدک میکشند خواهش کردهایم بیایند تا تاریخ شفاهی مؤسسۀ آبادانی دیار سربداران را تدوین کنیم. جالب آنکه حتی مخالفان این مؤسسه نیز حاضر به گفتوگو و روایت نیستند! اما از میان روایتهای پراکندهای که نقل شده چنین برمیآید که مؤسسه ابتدا با هدف توسعه شهرستان شکل گرفت. اولین پروژهای که باعث گرد هم آمدن بزرگان شهرستان شد، باند فرودگاه بود. در بدو تأسیس فرودگاه، جمعی از بزرگان، تهمید باند اصلی فرودگاه را به عهده میگیرند. بعدازآن پروژههای بزرگ شهر و منطقه به دست این مؤسسه انجام میگیرد. تا چندی پیش، مؤسسه اساسنامۀ خود را منتشر نکرده بود. بعد نیز در چند نوبت چند اساسنامه منتشر کرد و البته الآن هم اگر محققی بخواهید در مورد اساسنامۀ مؤسسه تحقیق کند، دسترسی مناسبی به آن ندارد. ما بارها درخواست کردهایم و هنوز اساسنامهای که الآن مؤسسه بر مبنای آن اداره میشود، به دست ما نرسیده است!
نکتۀ عجیب در مورد اساسنامه این است که در یک دورۀ زمانی، اشخاص حقوقی صاحب نفوذی در مؤسسه مسئولیت داشتند. در واقع هم نمایندگان سبزوار در مجلس، عضو هیئتمدیره بودند هم امامجمعه. فرماندار نیز عضو و بر اساس برخی روایتها، مدیرعامل بوده است. بعضی اشخاص حقوقی دیگر مانند شهردار و رئیس شورا هم بر اساس بعضی روایتها عضویت داشتهاند. آن زمان این پرسش مطرح شد که اگر مؤسسه خصوصی است، این اشخاص در آنچه میکنند؟ اگر دولتی است، چرا بهعنوان پیمانکار خصوصی، پروژههای دولتی را بر عهده میگیرد؟
پروژهها
نهتنها پروژۀ فرودگاه سبزوار، بلکه پروژههای کلان دیگری ازجمله راهآهن سبزوار، تأسیس سجّاد شهر، توحید شهر، بخشی از شهرک اندیشه، منطقۀ ویژۀ اقتصادی و موارد عجیبی از دیگر املاک و زمینهای سبزوار، مورد مراوده با مؤسسه قرار گرفت. رد پای مؤسسۀ آبادانی، برای سالها در همهجا دیده میشد: ساختمانهای پشت ادارۀ دارایی در اختیار آنها بود، با همکاری یارتا یاران عکاس معروف، نمایشگاه عکس گسترده و پرهزینهای در تهران برگزار کردند (در شمارۀ ۵۶ ستارۀ شرق مصاحبهای مفصل با یارتا یاران انجام شده است)، با مؤسسات خیریه و بعضی صندوقها مانند جاویدان همکاری جالبی داشتند (در پروژۀ برج وندا، پای تمام این مجموعهها در میان است)، حتی در مراسم افتتاح دفتر صداوسیما، در کنار ادارات دولتی و مؤسسۀ ثامنالحجج از مؤسسه تقدیر شد و … تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!
برای سالها، عملاً هر نوع حرکت و تحرکی در شهرستان و حوزۀ انتخابیه انجام میگرفت، رد پای مؤسسه در آن قابلمشاهده بود. در موردحمایت مالی مؤسسه در انتخابات مجلس و شورا نیز نشانههایی وجود دارد که در بحثی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.
اخبار و اسناد
ما مدتهاست در مورد مؤسسه تحقیق میکنیم. مجموعۀ رسانهای سلام سربدار پروندههای ارزشمندی در مورد این مؤسسه بهخصوص در بحث منطقۀ اقتصادی تهیه و منتشر کرده و به همین دلیل هم مغضوب بسیاری از مسئولان شهرستان قرار گرفته است. علاقهمندان به آگاهی را دعوت میکنیم به مطالعۀ مبسوط این تحقیقات در سایت، کانال یا پیج سلام سربدار. تلاش ما این بود که در مورد اصل ماهیت این مؤسسه، کلیات و رویکرد آن و نقش مؤسسه در معادلات شهرستان و منطقه، افکار عمومی را آگاه کنیم. بخش زیادی از اسناد و اطلاعات موجود، به دلیل اینکه در روند قضایی قرار دارند، قابلانتشار نیستند، اما ما تلاش کردیم و حتی با تعداد زیادی از مهندسان و پیمانکاران این مؤسسه یا کسانی که از آن آسیب دیده بودند تماس برقرار کردیم. ادعاهای زیادی وجود دارد که تا زمانی که در سیستم قضایی اثبات نشود، اخلاق رسانهای حکم میکند که منتشر نشوند. ما بسیاری از اطلاعات و دادههایی که به دست آوردیم و قابل انتشار نبودند، در اختیار نهادهای ناظر قرار دادیم تا در پروندۀ موردبررسی، کمککار باشند.
این میان، پرسش بزرگی که برای ما مطرح شده این است که چرا همه از ارائۀ اطلاعات در مورد مؤسسه میترسند؟ آن افرادی هم که اطلاعاتی را به ما ارائه دادند، حاضر نبودند مطلبی از قولشان منتشر شود! یا حتی مشخص شود آنها چنین مدارکی داشتهاند! چنین هراسی محصول چیست؟
سرنوشت
دادستان شهرستان چند بار اعلام کرده که پروندۀ این مؤسسه در مشهد در حال پیگیری است. منتظر خواهیم ماند تا این پرونده به سرانجام برسد و ما نیز همراه مردم، از سرنوشت مؤسسه، سجادشهر، راهآهن، توحیدشهر، برج وندا، شهرک اندیشه و … مطلع شویم. تا امروز، به دستور مقام قضایی، دفاتر این مؤسسه پلمپ شدهاند و طبق اطلاعات موثق، تعدادی از چهرههای متمول که پشتوانۀ مؤسسه هستند، به نهادهای امنیتی و قضائی رفتوآمد دارند و جزئیات عملکرد مؤسسه زیر ذرهبین قرار گرفته است.
ستارۀ شرق هر نوع خبر و اطلاعات جدیدی در مورد سرنوشت مؤسسه را به اطلاع تمام مردم عزیز دیار سربداران خواهد رساند و برای آگاهیبخشی در مورد این شبکۀ عجیب و مبهم، از هیچ قدرت پشت پردهای نخواهد ترسید. اگر هم در دستگاه قضایی اثبات شود که در مؤسسه فساد و تخلفی وجود نداشته است، باز هم اطلاعرسانی خواهد کرد و دنبال منفعتی در تخریب نمیگردد، اما درخواست و مطالبۀ رسانههای محلی این است که پروندۀ به این مهمی بدون تعارف و در زمانی نهچندان طولانی بررسی شود. شائبۀ ارتباط داشتن این مؤسسه با بعضی چهرههای سیاسی شهرستان وجود دارد، اما استقلال دستگاه قضایی حکم میکند که فارغ از پشتوانههای سیاسی، به این پروندهها رسیدگی شود و مشخص شود این شهرستان و این حوزۀ انتخابیه در این سالها تحت نفوذ چه کسانی بوده است!
مهمترین طرفِ شاکی مؤسسه، بنیاد مسکن، شهرداری و دیگر ادارات مرتبط با زمین و املاک هستند. نهادهای قضایی و خود مؤسسه میتوانند بهصورت شفاف، برای از بین رفتن سوءبرداشتها، لیست تمام املاک و زمینهایی که در اختیار مؤسسه قرار گرفتهاند را همراه با گزارش مبسوط در مورد سرنوشتِ این املاک، منتشر کنند. چه زمینهایی که در قالب مؤسسات خیریه واگذارشدهاند، چه زمینهای سجادشهر یا شهرک اندیشه یا بعضی فازهای توحیدشهر، چه دیگر املاک (ساختمانها و …) که به دلیل مراودات و با موضوع توسعۀ شهرستان (منطقۀ ویژه، فرودگاه و …)، به مؤسسه واگذار یا تهاتر شده است.
با همین روش ساده، تمام پرسشهای بزرگ، پاسخ داده میشوند!
*(منتشر شده در شماره ۱۷۵ ماهنامه ستاره شرق)
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰