معرفی کتاب «بررسی زبانشناسانه گویش سبزوار»
کتاب «بررسی زبانشناسانه گویش سبزوار» تألیف پژوهشگر ارجمند «ابوالفضل بروغنی»، نسخه اصلاحشده پایاننامه کارشناسی ارشد ایشان در رشته زبان و ادبیات فارسی است. چنانکه از نام کتاب پیداست، روش پژوهش، زبانشناسانه بوده و در این مسیر از روشهای علمی این حوزه بهصورت مناسبی بهره برده است. کتاب ابتدا با معرفی نشانههای استفادهشده در متن کتاب
کتاب «بررسی زبانشناسانه گویش سبزوار» تألیف پژوهشگر ارجمند «ابوالفضل بروغنی»، نسخه اصلاحشده پایاننامه کارشناسی ارشد ایشان در رشته زبان و ادبیات فارسی است. چنانکه از نام کتاب پیداست، روش پژوهش، زبانشناسانه بوده و در این مسیر از روشهای علمی این حوزه بهصورت مناسبی بهره برده است. کتاب ابتدا با معرفی نشانههای استفادهشده در متن کتاب ـ که اصطلاحات علم زبانشناسی هستند ـ آغاز میشود سپس پیشگفتار مخاطب را وارد بدنه اصلی پژوهش مینماید. در پایان نیز واژهنامهای از گویش سبزوار ارائه میگردد.
پیشگفتار کتاب، متنی زیبا با ادبیاتی دلنشین درباره ویژگیهای جغرافیایی، فرهنگی سبزوار و مردم و زبان آن است. در این پیشگفتار از اصطلاحاتی مانند «شهرِ ساسان» و «شهرِ منارهها» برای سبزوار استفاده و توضیحی درباره تاراجهای تاریخی این سرزمین توسط مغول، تیمور و … ارائه میشود. از نکات جالبتوجه اشارهشده در پیشگفتار، ترجمه واژه «سوس» و «ساسان» و اشاره به کاریزی در مغیسه (مغ+سوس) به نامه «سوسکِرِز (ساسانکاریز)» است. اینگونه ارتباطات معنایی و جستار آثار بعضی واژگان قدیمی در اسامی مکانها و اصطلاحات گویش منطقه، در متن کتاب بهصورت متناوب تکرار میشود. نکته حاضر از نکات مثبت و ارزشمند کتاب محسوب میشود. در این پیشگفتار یکی از اهداف نگارش کتاب، کمک به شناخت زبان از بین رفته اشکانی عنوان میشود.
ارجاعهای کتاب مناسب و علمی به نظر میرسند و اکثر آرای زبانشناسی بر اساس اندیشههای دکتر وحیدیان کامیار شکل گرفته است. مباحث زبانشناسی از واجها آغاز میگردد سپس، واکهها و فرایندهای واجآرایی مانند توزیع، ابدال، افزایش و … در این گویش مورد تحلیل قرار میگیرند. سپس واحد زبانی «جمله» هدف پژوهش قرار گرفته و با توجه به ساختارهای نحوی زبان معیار، جملههای ساختهشده در گویش سبزواری بیان میگردند. سپس مباحث دیگر ازجمله گروهِ فعلی (زمانها، وجه، ساختمان و …)، گروه اسمی و حروف در گویش بررسی میشوند. از مباحث بسیار جالبتوجه و برجسته این بخش، «اسم صوتها» را میتوان نام برد که پیشینه ساخت زبانی آنها نیز هدف پژوهش و با روشی علمی بررسی شدهاند. در بخش گروه فعلی بحث قابلتأملی با عنوان «افعال ساده پیشوندی» عنوان شده که در آن به نازایی زبان در تولید فعل ساده و گستردگی دامنه این افعال در گویش سبزواری نسبت به زبان معیار فارسی اشاره شده است. به این معنی که سبزواریها برای هر پدیده فعلی جداگانه میساختهاند و افعالِ بهظاهر مترادف در این گویش، در واقع توصیف پدیدههای متفاوتی هستند.
پس از اتمام مباحثِ زبانشناسانه مربوط به اجزای کلام، یک بخش درباره واژگان دخیل در گویش سبزواری (ترکی و مغولی) و یک بخش هم با موضوع تطبیقی با عنوان «سنجش واژههای گویش سبزواری با پهلوی و اوستایی» آورده شده است. بخش اخیر نکاتی حائز اهمیت درباره صحت ادعای مؤلف در ابتدای کتاب را در بر دارد. بدین ترتیب که با توجه به مقایسه واژههای متعدد در گویش سبزواری با دو زبان ذکرشده، این مسئله نمایش داده میشود که تفاوتهای این گویش با زبان معیار ـ در بخشهایی از آن ـ مربوط به حیات زبانهای باستانی است. به بیانی دیگر، گویش سبزواری بیش از زبان معیار به زبانهای کهن ایرانی شبیه است. این مسئله از دیدگاه اجتماعی و تاریخی نیز مهم و قابل تحلیل و تفسیر است.
بخش پایانی همانطور که ذکر شد، واژهنامهای با ارزش از واژگانِ گویش موردبحث است. بهطور خلاصه؛ کتاب پژوهشی علمی درباره گویش سبزواری انجام داده و غنای این گویش را با دلایل متعدد اثبات نموده است. پژوهشی که در آینده اهمیت خود را بیشتر نشان خواهد داد و راهنمای جامع و ماندگاری برای دیگران خواهد بود. پژوهشگرانی که قصد دارند درزمینه این زبان و ریشههای فرهنگی و تاریخی آن تحقیق و تفحص انجام دهند.
برچسب ها :ابوالفضل بروغنی ، سبزوار ، کتاب
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰