نسیم بیداری؛ خلخالی در چند روایت و تشبیه مجلس دهم به روزنامۀ اطلاعات

شمارۀ جدید ماهنامۀ نسیم بیداری سه پروندۀ ویژه دارد. شیخ صادق خلخالی، کارنامۀ مجلس کنونی و سالگرد آتش‌بس در جنگ. تشبیه مجلس دهم به روزنامۀ اطلاعات اما حکایت متفاوتی است…

انتشار شمارۀ جدید ماهنامۀ سیاسی- فرهنگی «نسیم بیداری» این نوید را می‌دهد که هرچند بحران کاغذ و کاهش تیراژ مطبوعات شماری از رسانه‌های مکتوب را از دور خارج ساخته و برخی هم مانند همین «نسیم بیداری» ناگزیرند با فاصله منتشر شوند، اما بنا دارند بمانند و باز متولد می‌شوند.

حال که پاییده‌اند و مانده‌اند اما متقابلاً خوانندگان و مخاطبان هم باید با استقبال خود واکنش مثبت نشان دهند. درست است که قیمت مجله به ۲۰ هزار تومان افزایش‌یافته اما همچنان نمی‌توان کالاهای فرهنگی را در ردیف کالاهای گران دیگر ارزیابی کرد و کافی است بدانیم با کاغذی که گاه قیمت آن به ۸ هزار تومان هم می‌رسد (درحالی‌که قبل‌تر نهایتاً ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بوده) کمی افزایش قیمت را باید از سر ناچاری و نه سودجویی دانست.

«نسیم بیداری» در شماره ۹۳ (آبان ۹۷) سه پروندۀ پروپیمان منتشر کرده است.

یکی به «بازخوانی عملکرد مجلس دهم» اختصاص دارد با عنوان «خوان دهم» و دیگری سراغ موضوع همیشه جذاب زندگی و عملکرد شیخ صادق خلخالی حاکم شرع پرسروصدای سال‌های نخست انقلاب و صادرکنندۀ حکم اعدام شماری از سران رژیم پهلوی و متهمان پرونده‌های مواد مخدر رفته و القابی چون «آیشمن انقلاب ایران»، «پدر اعدام ایران» و «عالیجناب خلخالی» را نیز دربارۀ او به‌کار برده است.

قابل‌تأمل‌ترین مصاحبه اما نه سیاسی است و نه تاریخی. آنجا که علی ناصری روان‌شناس می‌گوید: «هر ایرانی می‌تواند یک خلخالی باشد» و همین جمله هم بر پیشانی گفت‌وگو نشسته است.

در پروندۀ سوم به بهانۀ سی‌اُمین سالروز برقراری آتش‌بس در جنگ هشت‌سالۀ عراق علیه ایران به این موضوع پرداخته درحالی‌که معمولاً یا در آغاز مهرماه که سالروز شروع جنگ است یا ۲۷ تیر که قطعنامه ۵۹۸ پذیرفته شد به اتفاقات جنگ پرداخته می‌شود و سالروز آتش‌بس عملاً مهجور مانده است.

در پروندۀ کارنامۀ مجلس دهم با مقالات و گفت‌وگوهای متعددی روبه‌رو می‌شویم هرچند که از عمر این مجلس هنوز نزدیک به دو سال باقی‌مانده و بر پایۀ یک نیمه نمی‌توان قضاوت کرد.

مهرداد خدیر در تحلیلی با عنوان «در ستایش قدر عافیت یا در نکوهش عافیت اندیشی» و دربارۀ مجلس دهم تشبیهی را به‌کاربرده که در ابتدا شگفت‌آور به نظر می‌رسد.

او مجلس دهم را به «روزنامۀ اطلاعات» تشبیه کرده و نوشته است: «لابد می‌پرسید ربط یا مشابهت مجلس دهم با روزنامۀ اطلاعات چیست و آیا به تعبیر صادق هدایت این تمثیل، لایتچسبک نیست؟!»

آنگاه در توضیح می‌نویسد: «کیفیت روزنامۀ اطلاعات در قیاس با ۹۰ سال سابقه و امکانات فراوان که دراختیار دارد و با معیارهای جهانی و در مقایسه با همتایان بین‌المللی شاید مطلوب نباشد اما اگر با همتای ایرانی خود مقایسه شود آن را قدر می‌دانی. وقتی آن دیگری پرخاش می‌کند و ناسزا می‌گوید و این نمی‌کند. وقتی آن دیگری بر هر هنرمند مستقل انگی می‌نشاند و مدیر این‌یکی بر پیکر بی‌جان همان‌ها که در حیات از آن دیگری طعن می‌شنیدند نماز می‌گزارد و اطلاعیه‌هایشان را درج می‌کند.

داستان مجلس دهم نیز همین است. مجلس نهم را باید دیده باشی که چگونه با منتخب مستقیم مردم برخورد می‌کرد تا مجلس دهم را بهتر ارزیابی کنی. مجلس هشتم و بهمن ۸۹ را باید به یادآوری که چگونه نمایندگان در صحن راه‌پیمایی کردند و شعار اعدام سر دادند تا به رویکرد این مجلس پی ببری.»

نویسنده درعین‌حال تصریح می‌کند: «البته که مجلس دهم با آرمان‌ها و آرزوهای بخش قابل‌توجهی از ۳۳ میلیون و ۹۵۶ هزار و ۶۵۱ ایرانی که در هفتم اسفند ۹۴ پای صندوق‌های رأی حاضر شدند فاصله دارد و حتی به سرخوردگی‌هایی دامن زده است اما نباید فراموش کرد که آرا بیش از آن‌که ایجابی باشد سلبی بود به این معنی که بیش از آن بخواهند کسانی را به پارلمان بفرستند می‌خواستند کسانی را از پارلمان اخراج کنند و بیشترین جلوۀ این انگیزه هم در تهران رخ داد.»

در پروندۀ مجلس دهم به بحث اخیر «هیئت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی» که عملاً یک شورای نگهبان جدید را ایجاد کرده پرداخته نشده و همین نشان می‌دهد مجله پیش‌ازاین آماده شده بود و با تأخیر روانۀ چاپخانه شده است؛ زیرا مهم‌ترین چالش این مجلس این است که هرچند از آن با عنوان قوۀ مقننه یا قانون‌گذاری یاد می‌شود اما نهادهای دیگری چون شوراهای عالی بعضاً پیش‌بینی‌نشده در قانون اساسی و به‌تازگی همین هیئت مورداشاره وارد فرآیند قانون‌گذاری شده‌اند تا جایی که یکی از نمایندگان تهران گفته است «تصمیمات مهم‌تر بیرون از ساختمان هرمی مجلس اتخاذ می‌شود» و به عبارت روشن‌تر نه‌تنها دیگر «در رأس امور نیست» که «اساساً چندان کاره‌ای نیست.»

سید محمدمهدی طباطبایی صاحب‌امتیاز و مدیرمسئول مجله هم که خود صاحب‌قلم است و به‌جز روزنامه داری به روزنامه‌نگاری نیز مشغول یا علاقه‌مند، در سرمقاله می‌نویسد: «آنچه امروز بیش از افزایش قیمت کالاها و تورم، تهدیدگر اصلی است غارت سرمایۀ اعتماد است و جریان یافتن سیل مخرب بی‌اعتمادی که مشخصاً دستگاه‌های رسانه‌ای خارجی تقویت می‌کنند».