نه «جی جی باجی» باشیم نه دشمن خونی

مصطفی داننده

شاید آنهایی که در ۸ سال جنگ بودند هیچگاه فکر نمی‌‎کردند روزی ایران و عراق این‌چنین در کنار یکدیگر باشند. حکایت ایران و عراق، رسم دنیاست.

ایران و عراق قرار است یک بار دیگر در برابر هم قرار بگیرند. الان جنگ اما بر سر یک توپ گرد است. ایران و عراق ۸ سال بر سر خاک با هم جنگیدند. عراقی‌ها می‌خواستند ایران را جزئی از خود کنند و ایرانی‌ها هم به دفاع پرداختند و بعد از ۸ سال نه آنها خاک جدیدی به دست آوردند و نه ما خاکی را از دست دادیم.

شاید آنهایی که در ۸ سال جنگ بودند هیچگاه فکر نمی‌‎کردند روزی ایران و عراق این‌چنین در کنار یکدیگر باشند. حکایت ایران و عراق، رسم دنیاست؛ دوست و دشمن همیشگی در روابط بین الملل وجود ندارد.

رابطه قطر و عربستان را ببیند. آنها حسابی با هم «جی جی باجی» بودند اما الان سایه یکدیگر را با تیر می‌زنند و گاهی اسنادی از هم رو می‌کنند که متعلق به زمانی بود که با هم دوست بودند.

نه تنها در رابطه بین کشورها بلکه این معنا در میان آدم‌ها هم صدق می‌کند. گاهی ما چنان به فردی اطمینان می‌کنیم که همه رازهای خود را برای او هویدا می‌کنیم. او می‌شود محرم تمام رازها اما روزی به خاطر یک اتفاق با این دوست صمیمی‌تر از برادر به اختلاف می‌خوریم و ما می‌مانیم و رازهایی که دیگر راز نیست.

گاهی با فردی چنان دشمن هستیم که برای زدن او هر کاری می‌کنیم اما زمانی می‌رسد که بر دشمنی‌ها نقطه گذاشته می‌‎شود و فصل دوستی آغاز می‌شود. باید جوری دشمنی کنیم که اگر دوست شدیم، بتوانیم به راحتی در صورت دشمن‌های دیروز و دوستان امروز نگاه کنیم.

بگذارید مثال ملموسی برایتان بزنم. هاشمی رفسنجانی در دهه ۷۰، خار چشم اصلاح طلبان بود و اصول‌گرایان او را دوست می‌داشتند. دهه ۷۰ که تمام شد و پدیده‌ای که به نام احمدی نژاد ظهور کرد داستان عوض شد. هاشمی شد عزیز دل اصلاح طلبان و دشمن شماره یک اصول‌گرایان. در این دو زمان هم دشمن‌ها افراط کردند  و هم دوستان.

اگر اصل دوست و دشمن همیشگی وجود ندارد را یاد نگیریم قطعا زندگی پر فراز و نشیبی خواهیم داشت.  چه راست گفت حافظ که :« آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرفست/ با دوستان مروّت با دشمنان مدارا»

در این زمان که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گسترش پیدا کرده است این اصل پررنگ تر شده است. می بینید که به راحتی به خاطر یک اختلاف کوچک به خاطر یک تحقیری که بعد تبدیل به عقده شده است، با آب روی مردم بازی می‌شود. برای انتقام، عکس‌های خصوصی که در زمان دوستی گرفته شده است، منتشر می‌شود به همین راحتی.

دوستی و دشمنی باید به اندازه باشد و گرنه کار به اینجایی می‌رسد که می‌بینید. رقابت فوتبالی ایران و عراق در جام ملت‌های آسیایی، درس بزرگی برای زندگی همه ماست.