پای فروشگاه‌های زنجیره‌ای، بیخ گلوی خُرده‌فروشان سبزوار

رشد قارچ‌گونه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شهر سبزوار در یک‌سال اخیر، علاوه بر به رکود کشاندن کسب و کارهای کوچک، زنگ خطر را برای کسبه سنتی این شهرستان خراسان رضوی به صدا درآورده است.

اکنون بیش از ده‌ها فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای با نام‌های مختلف در شهر سبزوار فعالیت دارند که در صورت تداوم شکل‌گیری بی‌ضابطه این فروشگاه‌ها، کسب و کار هزار و ۵۰۰ واحد صنفی این شهر، که حدود سه هزار نفر را در خود مشغول کرده است،  در معرض نابودی قرار خواهد گرفت.

علاوه بر آن، توسعه بی‌ضابطه فروشگاه‌های زنجیره‌ای سبب نگرانی کاسبان خُردی شده است که سالیان زیادی برای امرار معاش خود و خانواده در این حرفه مشغول فعالیت بوده‌اند.

افزایش شعب فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شرایطی رخ داده است که عمده متصدیان آنها ضوابط و مقررات حداقلی همچون در اختیار داشتن انبار کالا، وجود مساحت لازم و داشتن توقفگاه را رعایت نکرده اند اما با در اختیار داشتن تبلیغات محیطی و مجازی گسترده، کام خرده فروشان فعال در بازار را تلخ کرده‌اند.

جای خالی تولیدات محلی در فروشگاه‌های زنجیره ای

یک تولیدکننده سبزواری گفت: در شرایطی که این شهرستان در حوزه تولیدات دامی و کشاورزی، به عنوان یکی از قطب‌های تولیدی خراسان رضوی شناخته می شود، اما از عرضه این تولیدات بومی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای حمایتی نمی‌شود.

علی نصرآبادی افزود: عمده فروشگاه‌های زنجیره ای با فروشگاه‌های مرکزی خود ارتباط دارند و به نوعی فروشنده تولیدات و کالاهای شرکت‌های بزرگ هستند که در این شرایط عرضه محصولات لبنی، شیلات و گیاهان دارویی سبزوار جایگاهی در این فروشگاه‌ها ندارد.

وی اظهار داشت: فروشگاه‌های زنجیره ای در واقع ضربه‌ای سهمگین بر پیکره اقتصاد جوامع محلی وارد کرده و منجر به رکورد کارگاه‌های تولیدی می‌شوند، موضوعی که گویا از چشم مدیران و مسئولان این حوزه پنهان مانده است.

کسبه سنتی برای بقا نیازمند حمایت بیشتر

یک فعال صنف خواربارفروشان در شهر سبزوار گفت: فروشگاه‌های زنجیره ای به تهدیدی برای فعالیت این صنف تبدیل شده‌اند و کسبه سنتی توان رقابت با آن‌ها را ندارند.

حسن هراتی افزود: در شرایطی که بیشترین رسته شغلی مربوط به صنف خواربارفروشان است از مسئولان قضایی و اتاق اصناف سبزوار درخواست داریم برای حمایت از کسبه سنتی و سوپرمارکت‌ها پای کار آمده و اجازه ندهند این فعالان بازار با رشد بی‌رویه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، ورشکسته و یا تعطیل شوند.

وی اظهار داشت: اقتصاد بسیاری از خانواده ها از طریق کسب و کارهای کوچک  و خرده‌فروشی‌ها می‌گذرد، که امروز علاوه بر افزایش اجاره بها و نرخ برق، گاز و مالیات، با معضلی به نام فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز مواجه شده‌اند.

تعطیلی فروشگاه‌های زنجیره ای غیرمجاز

رئیس اتاق اصناف سبزوار گفت: هزار و ۷۰۰ واحد صنفی در زمینه عرضه مواد غذایی در سطح این شهرستان فعالیت می‌کنند که برابر آمار سامانه اصناف، سه هزار نفر به طور مستقیم در این واحدها مشغول فعالیت هستند.

علی کیانی اظهار داشت: توسعه قارچ‌گونه و بدون ضابطه فروشگاه‌های زنجیره ای در سال جاری، به فعالان صنفی حوزه مواد غذایی سبزوار آسیب جدی وارد کرده است چرا که فروشگاه‌های کوچک به هیچ وجه توان رقابت با فروشگاه‌های بزرگ را ندارند.

وی بیان کرد: راه اندازی فروشگاه‌های زنجیره ای بزرگ شرایط و ضوابطی دارد که مساحت بالای ۲۰۰ متر مربع و ایجاد توقفگاه مناسب از آن جمله است اما این موارد در عمده فروشگاه‌های زنجیره ای این شهر رعایت نشده است.

کیانی افزود: مقرر شده است با هماهنگی  اتاق اصناف، دادگستری و نیروی انتظامی سبزوار، بازدیدهای مشترکی از این  فروشگاه‌ها صورت گیرد که چنانچه ضوابط  و معیارهای لازم و تعهد شده را رعایت نکرده باشند از ادامه فعالیت آنها جلوگیری شود.

رئیس اتاق اصناف سبزوار گفت: البته انتظار می‌رود فروشگاه‌های کوچک عرضه مواد غذایی و هایپرها نیز با تامین کالاهای مناسب و رعایت قیمت کالاها بر مبنای فاکتور خرید و نه محاسبه قیمت روی کالا، زمینه جذب بیشتر مشتریان را فراهم سازند.

فعالیت فروشگاه های زنجیره‌ای نیازمند تدبیر و اقدام اساسی

رئیس دادگستری سبزوار با اشاره به افزایش آمار فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این شهر گفت: براساس اصل ۱۵۶ قانون اساسی با توجه به وظایف و اختیارات قوه قضاییه و در راستای احقاق حقوق عامه از این پس اجازه تاسیس نمایندگی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این شهر داده نخواهد شد.

 میرعلم سیدی افزود: در روند فعالیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سبزوار، حقوق کلیه کسبه این شهر نادیده گرفته شده است که این موضوع با اصل ۴۴ قانون اساسی همخوانی ندارد.

وی اظهار داشت: در بحث پیشگیری از وقوع جرم، چنانچه فعالیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای پیامدهایی چون بیکاری، تعطیلی مشاغل ایجاد شده و نیز معیشت کسبه خُرد را به دنبال داشته باشد، دستگاه قضایی باید بر اساس رسالتی که بر عهده دارد، به موضوع ورود نماید.

سیدی افزود: برای نمونه یکی از فروشگاه زنجیره‌ای در سبزوار ۱۱ باب فروشگاه دارد که سبب تداخل شغلی و صنفی و از رونق افتادن کسب و کارهای کوچک همچون بقالی‌ها و فروشگاه‌های محلات مختلف این شهر شده است.

وی تصریح کرد: سبزوار یک شهر تجاری است و بیشتر معیشت مردم این منطقه از طریق تجارت تامین می‌شود و در شرایطی که عمده کسبه مستاجر هستند و یا از طریق تسهیلات فعالیت خود را شروع کرده اند، باید جلو فعالیت بی‌ضابطه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در این شهر گرفته شود.

افزون بر ۱۸ هزار واحد صنفی زیر نظر ۴۱ اتحادیه در شهرستان سبزوار فعالیت دارند.