پرورش تیلاپیا در سبزوار، صید سود در بحران آب

 شهرستان سبزوار در غرب استان خراسان رضوی با وجود قرار گرفتن در حاشیه کویر و تاثیر از اقلیم آن، به خاطر ابتکار و سختکوشی شهروندانش به قطب تولید شیلات در شرق کشور تبدیل شده است.

صدور مجوز پرورش ماهی “تیلاپیا” در مزارع فعال پرورش آبزیان سبزوار نیز زمینه‌ اشتغالزایی بیشتر و ایجاد درآمد برای ساکنان این شهرستان را فراهم آورده است.

پرورش آبزیان به عنوان یک صنعت زودبازده طرفداران بسیار دارد و در این بین پرورش ماهی تیلاپیا بخاطر شرایط سهل، از جمله تولیدات سودآور این حوزه به شمار می‌رود که ظرف سال‌های اخیر مورد استقبال و درخواست پرورش‌دهندگان آبزیان قرار گرفته و رو به گسترش گذاشته است.

طرفداران تولید تیلاپیا با اشاره به اندک بودن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری مورد نیاز و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ آن در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ انواع ماهیان، معتقدند افزایش پرورش این نوع ماهی می‌تواند اقدامی در مسیر افزایش سرانه عمومی مصرف آبزیان، تامین مواد پروتئینی و حتی امنیت غذایی باشد.  

هم‌اینک حاصل فعالیت ۱۶۰ مرکز دومنظوره کشاورزی – آبگیری در شهرستان سبزوار تولید سه هزار و ۳۰۰ تن ماهی در سال است.

این ظرفیت نه تنها موجب تثبیت جایگاه سبزوار به‌عنوان قطب تولید شیلات و ماهیان خاویاری در خراسان رضوی شده بلکه موجب تمایل سرمایه‌گذاران این خطه به پرورش تیلاپیا نیز شده است.

آب سبزوار مستعد سرمایه‌گذاری است

یکی از سرمایه‌گذاران سبزواری گفت: اقلیم این خطه با توجه به قابلیت تولید انبوه تیلاپیا در آبهای شور و لب شور ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺼﺎرف ﮐﺸﺎورزی، مستعد سرمایه‌گذاری برای پرورش این نوع ماهی است. 

حسین کرامتی افزود: پرورش تیلاپیا با توجه به تراکم پذیری، قابلیت نگهداری در سیستم‌های بسته، رشد سریع و ضریب تبدیل غذایی مناسب، یکی از باصرفه‌ترین آبزیان قابل پرورش در مناطق کم آب ایران است.

وی ادامه داد: پرورش ماهی تیلاپیا در سبزوار بخاطر ظرفیت‌های اقلیمی این منطقه سودآوری خوبی دارد که با ورود بخش خصوصی و حمایت نهادهای مرتبط، زمینه گسترش تولید این نوع ماهی فراهم می‌شود که نتیجه آن صرفه جویی ارزی، تامین امنیت غذایی  و رونق اشتغال است.

سازگاری با پدیده خشکسالی و بحران آب 

مسئول شیلات اداره جهاد کشاورزی سبزوار نیز گفت: پرورش تیلاپیا به دلیل ویژگی‌های زیستی، آب کمتری نیاز دارد لذا با توجه به چالش ﮐﻢ آﺑﯽ و ﺧﺸﮑ‌‌ﺴﺎﻟﯽ امکان توسعه پرورش  این گونه ماهی در مناطق مرکزی و کویری کشور فراهم است.

محمدعلی اسلامی افزود: برخی گونه‌های ماهی، مورد علاقه مردم یک منطقه هستند اما تیلاپیا یک ماهی بین‌المللی است که با مصرف زیاد در تمام دنیا بازار خوبی دارد.

وی ادامه داد: تیلاپیا در ایران به صورت فیله منجمد وارد می‌شود و از این جهت میلیون‌ها دلار ارز از کشور خارج می‌گردد این در حالی است که کارشناسان شیلات کشور اعتقاد دارند ایران ظرفیت تولید ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن ماهی تیلاپیا به ‌صورت سالانه را به ویژه در مناطق مرکزی و کویری کشور دارد و حتی می‌تواند به صادر کننده این ماهی تبدیل شود.

مسئول شیلات اداره جهاد کشاورزی سبزوار به قابلیت فیله‌ شدن (قطعه‌بندی گوشت) این ماهی به عنوان یک مزیت بزرگ اشاره و بیان کرد: فیله تیلاپیا طعم، بو و تیغ ندارد و خاصیت طعم پذیری بسیار خوبی هم دارد و می‌توان مزه زعفرانی به آن داد یا آن را ترش یا شور کرد.

وی گفت: بر اساس پژوهش‌های مرکز تحقیقات ملی آبزیان، شایعات مبنی بر مضر بودن مصرف این ماهی، صحیح نیست و این ماهی، دارای انواع پروتئین و غنی از ترکیبات مغذی مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی و ارزش غذایی بسیار است.

اسلامی افزود: صدور مجوز پرورش تیلاپیا، براساس اعمال محدودیت از سوی سازمان حفاظت محیط زیست طی یک دهه تنها به استان‌های سمنان، یزد، خراسان جنوبی، قم و بخشی از کرمان، محدود شده بود.

وی ادامه داد: صدور مجوز پرورش تیلاپیا در استان خراسان رضوی با توجه به وجود استخرهای متعدد دو منظوره و استقبال سرمایه گذاران و همچنین عدم ارتباط با آب‌های آزاد، در دستور کار قرار گرفت و سرانجام در اردیبهشت سالجاری در کمیسیون ماده ۱۱ استان مطرح و مورد تایید واقع شد.

نخستین مجوز پرورش تیلاپیا 

نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی هم گفت: پس از چند سال تلاش و نشست با معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست و مسئولان شیلات کشور، مجوز پرورش تیلاپیا در این منطقه برای اولین بار در خراسان رضوی گرفته شده است.

بهروز محبی افزود: پرورش این ماهی علاوه بر جلوگیری از واردات این محصول و خروج ارز از کشور، سبب ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در منطقه می شود.

وی ادامه داد: با توجه به ظرفیت سبزوار در تولید شیلات، عملیات احداث شهرک آبزی‌پروری و پرورش ماهیان خاویاری در این شهرستان از سال گذشته آغاز شده که با بهره برداری آن تولیدات شیلات این منطقه افزایش چشمگیر خواهد یافت.

شهرستان سبزوار با تولید سالانه سه هزار و ۳۰۰ تن ماهی سردابی و گرمابی حدود ۳۰ درصد تولید ماهی خراسان رضوی را در اختیار دارد و طی سالیان گذشته رتبه نخست تولید شیلات در این استان را کسب کرده است.

این شهرستان همچنین در حوزه تولید ماهیان خاویاری در خراسان رضوی پیشگام است و هم اینک پنج واحد پرورش خاویار در این شهرستان فعال می‌باشد که طی سال جاری علاوه بر ۶ تن گوشت، ۴۵ کیلو گرم خاویار نیز به کشورهای منطقه صادر کرده‌اند.