کتابخانهء ابویسان: نگین درخشان علم و فرهنگ در خطهء جغتای
(منتشر شده در شماره ۱۷۹ ماهنامه ستاره شرق: حمید دلاوری)
روستایِ ابویسان از توابع بخش هلالی جغتای، از روستاهای فرهنگی و تأثیرگذار در عرصۀ کتابخوانی است که در سالهای گذشته بهعنوان یکی از روستاهای دوستدار کتاب کشور خوش درخشیده است. در شرایط کنونیِ مهجوریت کتاب و کتابخوانی در جامعه، با تلاش متولیان این نهادِ فرهنگی گامهای مؤثری در راستای ترویج کتابخوانی و تعالی علم و فرهنگ این منطقه برداشته شده است.
فعالیتها و اقدامات شاخص کتابخانه شهدای ابویسان سبب شد این کتابخانه در جام باشگاههای کتابخوانی کودکان و نوجوانان کشور بهعنوان باشگاه برگزیدۀ انتخاب شود. استمرار ارتباط با نویسندگان، ناشران، مترجمان و فعالان حوزۀ کتاب جهت اهدای کتاب به کتابخانه، ترغیب اعضای کتابخانه به شرکت در مسابقات فرهنگی در سطح ملی، استانی و منطقهای، شرکت پرشور در جشنوارۀ رضوی و پویش خانوادۀ کتابخوان و فعالیتهای فرهنگی در فضای مجازی، برخی از برنامههای چشمگیر این کتابخانۀ روستایی است.
بهمنظور آگاهی بخشی از فعالیتهای مؤثر و فرهنگی کتابخانه شهدای ابویسان با زینب ابویسانی کارشناس ارشد رشته کتابداری و مسئول این کتابخانه به گفتوگو نشستیم.
ابتدای فعالیت این کتابخانه به چه زمانی برمیگردد و تحولات چشمگیر آن از چه زمانی آغاز شد؟
ابویسان از روستاهای بخش هلالی جغتای با حدود ۲۰۰ خانوار و ۷۰۰ نفر جمعیت به شمار میرود. فعالیت کتابخانۀ این روستا در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با تلاش جوانان روستا و جهاد سازندگی آن زمان آغاز شد. این کتابخانه در طی چهار دهۀ گذشته فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است.
تحول چشمگیر این کتابخانۀ روستایی در سال ۱۳۸۶ با همّت دوبارۀ جوانان روستا رخ داد. محل کتابخانه بخش الحاقی به مسجد روستا بود با تعدادی قفسه و کتابهای خاک خورده. از سال ۱۳۸۶ فعالیتهای کتابخانه ابویسان سمتوسوی تازهای گرفت و وسعت بیشتری یافت. تلاش شد که منابع کتابخانه غنا پیدا کند و از سویی فعالیتهای کتابخانه درسطحی فراتر از روستا معرفی شود. نهادینه شدن فرهنگ مطالعه در خانوادهها یک اصل مهم برای ما در ارتباط با جامعه روستایی بود.
این کتابخانه عمومی تابستان ۱۳۹۸ بهطور رسمی در فضای ۱۲۳ مترمربعی به بهرهبرداری رسید. هماینک اعضای فعال کتابخانه ۵۶۸ نفر و تعداد کتابهای موجود بیش از ۸ هزار جلد است.
مهمترین عنوانها و افتخارات کسب شده کتابخانه شهدای ابویسان در چه حوزههایی بوده است؟
قرار گرفتن در جمع ۱۰ روستای برگزیده دوستدار کتاب در سال ۱۳۹۳، مقام اول جام باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان کشور در سال ۱۳۹۶ و مقام اول جام باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان کشور در بخش استمرار در سال ۱۳۹۷ مهمترین افتخارات کسب شده کتابخانه شهدای ابویسان بوده است.
انجام چه فعالیتهای شاخصی درخشش کتابخانه روستای شهدای ابویسان در سطح ملی را فراهم کرده است؟
برگزاری فعالیتهای فراوان در مناسبتهای مختلف، شامل برنامههای ویژۀ روز روستا و روز زبان مادری و فعالیتهای مرتبط با آن همچون پاکسازیِ روستا، پیادهروی کتاب و امانت کتاب به سایر مردم روستا از این اقدامات شاخص بوده است. همچنین اجرای نمایشی کارهای ویژۀ با کاروان حله، هفتخوان کتاب و برنامه عاشورایی، حضور در سایر روستاهای شهرستان و معرفی کتاب به کودکان و نوجوانان، کتابخوانی و اجرای نمایش برای آنها، بازی با کتاب و ترغیب به عضویت در کتابخانه و غنیسازی اوقات فراغت دیگر اقدامات مستمر در کتابخانه شهدای ابویسان بوده است.
کاشتِ گلدان برای نویسندهها، ساخت گلدانها با مواد بازیافتی برای احترام به طبیعت، کاشت گل به نشانۀ بالندگی و رشد اعضا، خوانش کتابها و تقدیمِ هدیه به نویسندههای گرامی به احترام کوشش آنها برای نوجوانان از دیگر اقدامهای مجموعه بوده است.
دیگر اقدام، پس از هماهنگی با مسئولان مدارس، نصب برد کتاب در مدارس بود. اعضای باشگاه کتابخوانی، جمعآوری بریدهای از کتابها، معرفی کتابها و نویسندهها را بهصورت هفتگی در برد مدارس درج میکردند. در این طرح اعضای کتابخانه، رابط کتابخانه و دوستان کتابخوان آنها در رساندن کتاب و تعمیم فرهنگ مطالعه مؤثر بودند. اهدای بریدههای کتاب به فروشندگان سطح روستا نیز انجام میشود تا آنها را در باکس [سبدِ] خرید مردم قرار دهند.
از دیگر برنامههای جالب در این زمینه جشن بادبادکها است. در این جشن اعضای کتابخانه بادبادک ساخته و نام نویسندههایی که کتابهای آنها را خوانده بودند بر روی بادبادکها نوشتند و بر فراز آسمان کتابخانه روستا به اهتزاز درآوردند. ساخت کارت پستال به مناسبت روز نویسنده از دیگر فعالیتها است. در این کارتپستالهای دستساز با استفاده از عنوان کتابهای نویسندگان، متن تبریکی برای آنان نوشته شد که از طریق انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به دست نویسندهها میرسید. در جشنِ صورتکها نیز کودکان کتابخانه بر اساس شخصیتهای کتابهایی که خوانده بودن صورتک درست کردهاند و بخشهایی از کتابها را با آن صورتکها بر صورت میخواندند و یا معرفی کتاب انجام میدادند.
یکی دیگر از فعالیتهای صورت گرفته، دعوت از نویسندگانی هم چون جعفر توزندهجانی، محمد طلوعی، علیاصغر سیدآبادی، داوود امیریان، مژگان کلهر، آتوسا صالحی، لاله جعفری و زهرا موسوی برای حضور آنها در ابویسان بوده است. همچنین شرکت در سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران و برپایی غرفه و برپایی نشست با ۱۰ نویسنده و مترجم حوزه کودک در ادامۀ این فعالیتهای فرهنگی بوده است.
در دو سال گذشته که اپیدمی کرونا وقفهای در فعالیتهای فرهنگی ایجاد کرد کتابخانه شهدای ابویسان چگونه این مسیر پویایی و انس کودکان و نوجوان با کتابخوانی را تداوم بخشید؟
کرونا تبعات فراوانی در زندگی مردم و فعالیتهای اجتماعی بر جای گذاشت بااینحال با اجرای فعالیتهای متنوع و تقویت فضای مجازی چراغ روشن کتابخوانی در این منطقه خاموش نشد.
در دو سال گذشته هم چنان ارتباط با نویسندگان، ناشران، مترجمان و فعالان حوزۀ کتاب استمرار داشت؛ چنانکه از این طریق ۷۰۰ جلد کتاب به کتابخانۀ روستا اهدا شده است. در این مدت ترغیب اعضای کتابخانه به شرکت در مسابقات فرهنگی در سطح ملی، استانی و شهرستانی افزایش یافت که نتیجۀ آن کسب مقامها و عنوانهای برتر در بخشهای مختلف بوده است. حضور اعضا در مسابقههای خطبۀ غدیر، مسابقۀ نقاشی شب یلدا و کتابخوانان عاشورایی نیز افزایش یافته است.
شرکت پرشور جوانان و نوجوانان منطقه در مسابقات و پویشهای مختلف دستاوردهای خوبی داشته است. در جشنوارۀ رضوی که نتیجۀ آن یک برگزیده کشوری در بخش نقاشی و هشت برگزیدۀ استانی بوده است. در پویش نامه به نویسنده، هشت برگزیدۀ کشوری، پویش نقاشی «ما کرونا را شکست میدهیم» چهار برگزیده کشوری، پویش خانوادۀ کتابخوان سه عنوان کشوری و حدود ۸۰ نفر شایسته تقدیر، مسابقۀ امربهمعروف و نهی از منکر یک برگزیده کشوری و یک برگزیدۀ کشوری در مسابقۀ کتابخوانی صعود چهلساله، برخی از این افتخارات بوده است.
همزمان با دوران همهگیریِ کرونا فعالیتهای فرهنگی کتابخانهای در فضای مجازی بیشتر شده است. شبانههای کتاب داشتیم و معرفی کتاب و نویسنده در سطح کانالهای خبری و پربازدید شهرستان جغتای انجام شده است. برگزاری نمایشگاههای مجازی کتاب، تشکیل و تقویت فعالیتهای کتابخانه در شبکههای مجازی، نشست کتابخوان مجازی ویژۀ اعضا و تلاش برای حفظ و جذب اعضای جدید بهطور مستمر، برپایی جلسات معرفی کتاب و نویسنده، جمعخوانی، شعرخوانی، دکلمه و دل نوشته با گروههای مختلف سنیِ اعضا در تمامی مناسبتهای ملی و مذهبی تداوم داشته است.
همکاری با آموزگاران پایۀ اول دبستان روستا جهت تقویت خوانش نوآموزان، برگزاری اولین نشست کتابخوان کشوری با حضور ۶ کتابدار، ارتباط با فضای مجازی روستاهای اطراف از طریق کانالها و گروههای مردمی آن و ترویج و ترغیب فرهنگ کتابخوانی و انعکاس فعالیتها و مشارکت دادن آنها در برنامهها و مسابقات مختلف فرهنگی و هنری و طرح سؤال و آزمونهای کوچک از معرفیهای کتاب، اطلاعات عمومی در گروه ویژه اعضا با هدف ایجاد سرگرمی و نیز ایجاد انگیزه برای دقت و مطالعه مطالب مربوط به منابع کتابخانه، از دیگر فعالیتهای کتابخانه شهدای ابویسان طی دو سال گذشته بوده است.
بهطور کلی فعالیتهای فرهنگی کتابخانه شهدای ابویسان منجر به کاهش آسیبهای اجتماعی، افزایش امید در جامعه، رشد مهارتی کودکان و نوجوانان و کمک به رشد شاخصهای اجتماعی در سطح منطقه شده است.
برچسب ها :سبزوار
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰