از لیر ترکیه و رئال برزیل تا ریال ایران؛ چرا بحران واحد پول ملی، کشورهای “جنوب” را فرا گرفته است؟

ریال ایران سقوط کرد. لیر ترکیه سقوط کرد. پزو آرژانتین سقوط کرد. رئال برزیل سقوط کرد. چرا این رویدادها هم‌زمان با یکدیگر اتفاق افتاده‌اند؟

نشریه “آسیا تایمز” با انتشار گزارشی ضمن اشاره به عوامل تأثیرگذار در بحران ارزی کنونی ایجادشده در اکثر کشورهای حوزه جنوب جهان، می‌نویسد:”مشکل ترکیه به‌شدت تأثیرپذیر از حباب اعتباری ایجادشده توسط بانک‌های اروپایی است. مشکل آرژانتین عمدتاً به دلیل سیاست‌های ریاضتی نو لیبرال “موریسیو ماکری” رئیس‌جمهوری آن کشور است که اذعان کرده قادر به تکمیل پرداخت برای اهداف مورد توافق قرارگرفته با صندوق بین‌المللی پول ظرف مدت کمتر از سه ماه گذشته نبوده است. ایران نیز باید با تحریم‌های سخت گیرانه امریکا که پس از خروج یکجانبه ترامپ از برجام اعمال شده‌اند مقابله کند. بازار برزیل نیز منتظر است تا نتایج انتخابات ماه اکتبر آینده برای انتخاب رئیس‌جمهوری بعدی مشخص شود این‌که آیا “لولا داسلیوا” رئیس‌جمهوری زندانی سابق و یا نامزد تعیین‌شده توسط او قادر به پیروزی خواهند بود یا خیر. درنتیجه، بازار مالی در آن کشور در انتظار است. این بحران ارزی اما به‌شدت بر بازارها تأثیرگذار خواهند بود.

برزیل، آرژانتین و ترکیه از اعضای گروه جی ۲۰ هستند و ایران نیز بدون وجود فشارهای خارجی می‌تواند کیفیت لازم برای عضویت در آن گروه را داشته باشد. ترکیه و ایران هر دو تحت تحریم‌های امریکا هستند این در حالیست که ترکیه سال‌ها در محور واشنگتن قرار داشته است “.

این نشریه در ادامه می‌نویسد: “تحلیلگران مستقل از روسیه و ترکیه تا برزیل و ایران اما باور دارند که عامل مهم در بحران فعلی ارز در کشورهای حوزه جنوب، تغییر سیاست‌گذاری‌های فدرال ریزرو یا ذخیره فدرال بانک مرکزی ایالات‌متحده امریکاست. به نظر می‌رسد وزارت خزانه‌داری امریکا جنگی را علیه کل سیاره زمین اعلام کرده و به چاپ دلار امریکا در مقایسه تریلیون لاری دست زده است. نرخ بهره امریکا بالاست. فدرال ریزرو خرید اوراق قرضه جدید را متوقف کرد و اوراق قرضه تازه‌ای را عرضه کرده است. به نظر می‌رسد هدف امریکا استفاده از دلار به‌عنوان سلاح برای جلوگیری از ظهور بازارهای تازه است تا جلوی رقابت سایرین با امریکا گرفته شود.

جای تعجبی ندارد که روسیه، چین، ترکیه و ایران که همگی از بازیگران مهم منطقه‌ای سرمایه‌گذاری کننده در پروژه ادغام اوراسیایی هستند در حال خرید طلا هستند تا خود را از زیر یوغ هژمونی دلار خارج کنند. به نظر می‌رسد اکنون از دید آنان طلا پول است و همه اعتبار به آن تعلق دارد. البته جنگ ارزی کنونی در مورد طلا نیست بلکه مربوط به دلار امریکا است. روسیه و چین در حال خرید شدید طلا و سرمایه‌گذاری بر روی آن هستند.

کشورهای عضو بریکس نیز در حال کار بر روی ایجاد سیستم‌های پرداخت جایگزین به‌جای دلار هستند؛ دلاری که اکنون سوئیفت نیز تحت تسلط آن قرار دارد. به نظر می‌رسد آلمان نیز در آینده نزدیک به این ایده نزدیک شود. اگر چنین اتفاقی روی دهد احتمالاً می‌تواند راه اروپا را به‌سوی بازنگری در سیاست‌هایش بگشاید تا از لحاظ نظامی و استراتژیک استقلال لازم را از آمریکا کسب کند. البته تحقق این امر زمان‌بر و طولانی است اما برخی از عناصر آن در حال حاضر قبال مشاهده هستند. اکنون چین در حال استفاده از بازارهای تجاری امریکا است. در ادامه این روند بازارهای اصلی در حال ظهور نمی‌توانند یوان چین را در برابر دلار نادیده‌گیرند “.